190215
(…) iets waar ik me nooit eerder vragen bij stelde: hoe
is het liberalisme kunnen overgaan naar het neoliberalisme? Vanaf wanneer werd
het economisch systeem waarin wij nu allemaal gevangen zitten totalitair? Want
dat is het, aangezien niemand nog de uitgang weet zijn. We kunnen er niet meer
uit. De sociaaldemocratie heeft zich in slaap laten wiegen (…) en ze heeft die
strategie ook een naam gegeven: De Derde Weg. Zogenaamde socialisten als Blair
en Schröder bleken opeens überkapitalisten. Door in het door onder meer
Thatcher voorgestane hyperliberalisme in te stappen, hebben zij alle
toekomstige weerwerk vanuit sociaaldemocratische hoek onmogelijk gemaakt. Stel
ik het juist voor? Ik weet het niet (…). Ik zou me moeten documenteren, maar de
vraag is of ik daar nog tijd voor en zin in heb. Wat ik wel weet, is dat ik
vroeg in de jaren negentig al zelf op louter intuïtieve wijze, daarmee bedoel
ik niet op economische en cultuurfilosofische traktaten gebaseerd, in mijn
teksten gewag maakte van het kapitalistische totalitarisme en dergelijke – en
dat er op dat moment nog niet, zoals nu wel het geval is, op die manier over
onze economie, en de manier waarop zij alles overheerst en in alles
geïnfiltreerd is, werd geschreven. Ik ga daar niet prat op, ik stel alleen,
voor mezelf de balans opmakend, dat ik toen al in de juiste richting dacht –
ongeveer zoals het ideeëngoed van het vroege Agalev pas nu, dertig jaar later,
volop de politieke agenda bepaalt. (…) *