zaterdag 29 oktober 2022

notitie 306

BEWEEGREDENEN

 

Vorige week betoogden 27.500 mensen in Brussel om de overheid te herinneren aan de urgentie van de klimaatproblematiek. Ik zeg ‘27.500’ omdat dat getal het juiste midden houdt tussen de tellingen van de organisatie en die van de politie. En ik zeg ‘mensen’ omdat het inderdaad om mensen van allerlei slag en kleur en – vooral – leeftijd ging. Jong en oud was daar vertegenwoordigd. Kinderen en grootouders voor het klimaat, millennials en boomers.

De klimaatbetogingen zijn nog altijd noodzakelijk, maar ze zijn ook een ritueel geworden. Ze worden, als ze niet worden gekaapt door casseurs, gekenmerkt door een grote voorspelbaarheid – hoe ludiek ook de bordjes en uitdossingen zijn waarmee het parcours van het ene Brusselse station naar het andere wordt afgestapt.

Ook even voorspelbaar als een mantra zijn de commentaren die zo’n klimaatbetoging uitlokt. Voor zover er nog veel commentaren op volgen naast het obligate verslagje in het journaal en enkele kleurrijke foto’s in de krant. Of het zouden de verzuurde reacties op de sociale media moeten zijn. Zo vernam ik dat ene Hans De Munter op Facebook schreef: ‘Ik vraag me af hoeveel van de klimaatstappers van vandaag straks een goedkope vlucht nemen voor nog een citytrip naar een trendy bestemming of 2.000 km rijden om enkele dagen in de Alpen op de latten te staan, inclusief après-ski op een verwarmd terras.’

Deze oprisping zou mij niet onder ogen zijn gekomen mocht de kunstcriticus van hier om de hoek, Johan Debruyne om hem niet te noemen, hem niet hebben gedeeld. Maar dat deed hij dus wel en dat bleef – door mij – niet onopgemerkt. De meer dan honderd reacties die Debruyne oogstte met zijn deling vormen allemaal samen een casus van hoe polariserend sociale media kunnen werken. Wie verontwaardigd was, liet dat weten op allerlei manieren, die vaak ook wel wat ongemanierd waren, en daartegenover ontstond een ‘kamp’ van lieden die zich vooral over die verontwaardiging verontwaardigden. Het ging algauw helemaal niet meer over het klimaat of over de door De Munter en Debruyne aangeklaagde hypocrisie van klimaatbetogers. Met andere woorden: de discussie was afgeleid, het eigenlijke onderwerp verdween achter een scherm van ruis en opwaaiend stof.

Opmerkelijk vond ik dat. Zoals ik ook de redenering van de boomers De Munter en Debruyne opmerkelijk vind. (Overigens ben ik zelf een boomer.) Ik ontleed in de volgende twee alinea’s hun redenering.

Statistisch gesproken is het zeer waarschijnlijk dat er onder die 27.500 mensen een aantal zijn die niet volledig leven volgens de principes die zij met hun deelname aan de betoging lijken te willen uitdragen. Het is onmogelijk om te achterhalen hoeveel het er zijn. Maar is het een meerderheid? Vast en zeker niet. Laat ons aannemen dat het om tien procent gaat. Dan lopen daar dus 2.750 mensen rond die inderdaad, zoals de boomers DM en DB aankaarten, ‘straks een goedkope vlucht nemen’ en gaan skiën in de Alpen, ‘inclusief après-ski op een verwarmd terras’. 2.750, dat zijn er 2.750 te veel, maar op basis daarvan een hele beweging verdacht maken, dat lijkt me toch niet netjes.

Overigens, is het nog wel mogelijk om volledig consequent te zijn als het gaat om milieubewust leven? Neen. Niemand kan dat nog. Aan zo goed als alles wat je aanraakt, gebruikt en verbruikt kleven woeker, winstbejag, uitbuiting, bloed, vervuiling, mass extinction en uitputting van de grondstoffen. Het enige wat je nog kunt doen is zo consequent mogelijk zijn. En hopen dat je niet door boomers wordt aangepakt op je onvermijdelijke inconsequenties.

Tot daar de ontleding. Ik ben geneigd de post van De Munter en het delen ervan door Debruyne een kwalijke veralgemening te noemen. Maar wat mij vooral interesseert, zijn de beweegredenen om dit te doen. Waarom schofferen twee jonggepensioneerde mannen 27.500 - 2.750 = 24.750 mensen die in beweging komen om – laat ons dat toch vooral niet vergeten – de overheid te wijzen op een problematiek die welke beweegreden dan ook overstijgt om zich te ergeren aan mogelijke inconsequenties die er altijd zullen zijn bij een dergelijke beweging. Veruit overstijgt. Waarom dragen deze heren bij tot het in diskrediet brengen van een uiteraard onvolmaakte maar daarom niet minder noodzakelijke bijdrage tot bewustwording en in beweging komen?

Waarom polariseren De Munter en Debruyne? Want dat is wat ze doen: kampen creëren en ervoor zorgen dat we geen stap dichter komen bij de oplossing van het probleem dat het uitgangspunt van de discussie was en waar zij – dat is nog het strafste van al – wellicht zelf ook van overtuigd zijn. Enfin, dat veronderstel ik toch. Want, heren, als jullie klimaatsceptici zijn, wat ik uit jullie standpunt zou kunnen afleiden mocht ik van kwade wil zijn, dan stopt natuurlijk hier elke discussie.

Beste Johan en Hans, net zo min als dat één woekeraar met een haakneus kan doen besluiten tot het vergassen van een heel volk; net zo min als één tasjesdief met een getaande huid kan doen besluiten tot het veroordelen van een heel ras; net zo min als één grabbelaar met losse handjes kan leiden tot het ver-#metoo-ïseren van alles wat een piemel heeft; net zo min als één zwaluw de lente maakt… Net zo min kun je op basis van het veronderstelde inconsequente gedrag van een beperkt deel van een hele stoet klimaatbetogers de geloofwaardigheid en urgentie van de hele klimaatbeweging helpen ondermijnen.

6630

Omgeving Poeke - 220907

 

vrijdag 28 oktober 2022

afscheid van mijn digitaal bestaan 266

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen

 

18 november 2010

 



Leisele is een kleine landelijke gemeente in het zuiden van de Belgische provincie West-Vlaanderen. Leisele ligt niet zo ver van de Franse grens, in de buurt van Beauvoorde en Roesbrugge, en ik denk niet dat er veel te beleven valt. Maar er staan wel, of er stonden toen, in juli 2006, twee reusachtige beelden, een van een olifant, een ander van het Vrijheidsbeeld. Daarmee wordt Leisele, hoewel de beelden helemaal niet op een centrale plaats staan of stonden opgesteld maar ergens plompverloren op een oprit van een woning met daarachter een hangar – als je er voorbijrijdt zie je ze in een ooghoek en je keert stomverbaasd terug om het vreemde tafereel wat beter te bekijken – daarmee dus wordt Leisele plotsklaps een belangrijke onbeduidende landelijke gemeente. Om de heel eenvoudige reden dat de absurditeit er zijn intrede doet, ook al is het door toedoen van een particuliere gek – en dat is toch nog altijd beter dan een gemeente waar alles tot en met de bloembakken op het gemeenteplein en wat daarin staat tot in de voorspelbaarste puntjes is geregeld.

Omdát daar een olifant en een Vrijheidsbeeld staan, in al hun misplaatstheid en surreële absurditeit, ben ik van Leisele gaan houden – en het is ook daarom dat ik deze foto heb gemaakt, om mij daar voortdurend aan te herinneren. Al moet ik zeggen dat dit eigenlijk niet nodig is. Als je die beelden daar eenmaal hebt zien staan, dan vergeet je dat niet. Een foto ervan dient enkel om anderen daarvan te overtuigen.

6629

Omgeving Poeke - 220907

 

donderdag 27 oktober 2022

afscheid van mijn digitaal bestaan 265

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen


15 november 2010

 


 

Deze foto is evident grappig en dat behoeft niet veel commentaar. Stoelen staan in de rij voor een bezoek bij de stoelenbiechtvader. Rood aangelopen van schaamte om hun pekelzonden. Het duurt nog wel een tijdje en daarom bieden ze alvast elkaar wat verpozing aan.

Sommige foto’s hebben een cartoongehalte en dat is het dan. Zoals cartoons niet altijd sterke tekeningen zijn, zijn grappige foto’s niet per se goed.

Dit is op het eerste gezicht niet speciaal een goede foto. ’t Is gewoon de weergave van een situatie. Zoals ze zich ooit heeft voorgedaan. Op een welbepaalde plaats.

Kijk, hier begint het dan toch interessant te worden. Hier begint het tweede gezicht. Waar was die plaats? En wanneer werd dit gezien?

Je zou kunnen denken: dit ziet er zo onderkomen en verwaarloosd uit – het mos op de muren – dat het wel eens zou kunnen dat die stoelen daar werden vergeten en nog altijd op die manier gerangschikt staan. Je zou dat kunnen onderzoeken. Daartoe dient u zich te begeven naar: de kerk van St Martin-aux-Bois, en dat ligt ergens tussen Beauvais, Amiens en Compiègne. Dat voor wat het waar betreft. En het wanneer? De situatie, zoals ze hier is weergegeven, deed zich voor, blijkens de digitale identificatie van het bestand, op 5 juni 2006.

Door die precieze coördinaten wordt iets toegevoegd aan het cartoongehalte. Het gaat over: authenticiteit, echtheid, iets wat uit het leven is gegrepen. Het is door die dimensie van eenmaligheid en uniciteit, en door de kwetsbaarheid die daarmee gepaard gaat, dat deze foto overeind blijft. Niet door het grappige van de voorstelling. Het spreekt voor zich dat het groene mos op de muur in dat opzicht essentieel is. Dat zou een cartoonist nooit hebben gebruikt in een tekening. Ook het opvallende contrast tussen het ‘hedendaagse’ van het stoelenontwerp en de bouwvalligheid van de biechtstoel – de crisis van het katholicisme! – voegt een dimensie toe die alleen de werkelijkheid vermag te verzinnen.

6628

Omgeving Poeke - 220907

 

woensdag 26 oktober 2022

afscheid van mijn digitaal bestaan 264

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen

12 november 2010

ALTIJD


We zijn amechtige wezens. Mangelend, tekortschietend, afgrondelijk beperkt. We klampen ons vast aan begrippen, aan taal, aan symbolen, al dan niet poëtisch verwoord, om ons onvermogen weg te definiëren. We huilen tegen de sterren op als wolven, duizelen boven op de klippen als lemmingen die vermoeden – als lemmingen al iets zouden kunnen vermoeden – dat ze misschien toch niet de juiste keuze maken. We hebben een moeilijke verhouding met tijd. Omdat we dood moeten.

Neen, het zal niet voor altijd zijn. Niets is voor altijd. Hoogstens kun je zeggen dat iets duren zal tot de dood er een eind aan maakt.

Het enige altijd, en dan nog slechts in één richting, strekt zich daarachter uit. Niet middels een ‘eeuwige vergunning’, zoals op sommige grafplaten te lezen staat – wat een onrealistisch perspectief, tussen al die zerken die verzakken en wegzinken en overwoekerd geraken, met of zonder vergunning! Neen, het enige altijd is de tijd die begint op het ogenblik dat aan onze duurste eden, onze meest welgemeende beloften, onze bindendste engagementen een definitief eind is gekomen. Dan begint het altijd, een al-tijd, een niets-dan-tijd en dat is, zoals alles waarbuiten er niets anders is, welbeschouwd niets omdat het niets anders heeft om zich tegen af te zetten.

Ach, altijd. Het is een van die te mijden woorden. Nooit, niemand, iedereen, alles, niets… Nergens. Dan liever het tijdelijke en sterfelijke, het amechtige en mangelende, het eeuwige tekortschieten. Of het bijna eeuwige. Want eens, ooit, op een gegeven ogenblik moet een mens toch boven zichzelf kunnen uitstijgen, een echte ontroering hebben, een zalige erkenning. Het duurt maar even, het is zo voorbij. Al duurt het maar een fractie van een seconde, het kan genoeg zijn om voorgoed vrede mee te nemen.

6627

Beernem - 220907

 

dinsdag 25 oktober 2022

6626

Zeebrugge - 220906

 

maandag 24 oktober 2022

afscheid van mijn digitaal bestaan 263

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen

5 november 2010

ALTERNATIEF

Wat moet het heerlijk zijn om te kunnen leven in een wereld waarin je niet altijd moet kiezen. Een totalitaire staat, wat je er ook op kunt aanmerken, heeft in zijn menselijkste gedaante alvast dát voordeel. (De totalitaire staat waarin wij leven, heeft dat niet.) Vraag het aan de bewoners van de voormalige DDR. Heimwee naar de certitudes van het communisme vormt daar een reële politieke factor. En velen kunnen de vrijheid die hen al te plots heeft overvallen niet aan.

Voor onze kinderen is het in elk geval behoorlijk lastig. Om niet te zeggen onmogelijk. Het volstaat om eens goed te observeren hoe ongelukkig sommigen onder hen er bij lopen… Hoe zou je zelf zijn. Steeds te moeten kiezen. Tussen de Wii en de Playstation. Tussen Kwatta en Côte d’Or. Tussen Croky en Lay’s.

Altijd is er een alternatief. Keuzemogelijkheden, meervoud. En dat betekent: denken. Denken is vermoeiend. Of beter gezegd, niet het denken is vermoeiend, maar wel het torsen van de verantwoordelijkheid. Soms weegt de last van de verantwoordelijkheid zwaarder dan het voordeel zelf te kunnen, te mogen, te moeten bepalen welke richting je uitgaat. Want kunnen, of mogen, of moeten kiezen betekent ook altijd dat je verkeerde keuzes kunt maken.

Een vrijheid is pas echt een vrijheid als je niet verplicht bent haar altijd op te nemen.

Soms is het beter geen alternatieven te hebben. Waarom? Daarom! De luxe van het een beroep kunnen doen op het oordeel van wie beter kan kiezen. De ouders, de leraren, de experts. Waarom moeten we altijd zélf beslissen? Waarom moeten wij altijd denken het zelf beter te weten? Waarom aanvaarden wij geen autoriteit? Omdat wij gevangen zitten in het idee van de totale, absolute, totalitaire vrijheid.

Het is voor mij een stelregel bij het doen van belangrijke aankopen. Ik lever mij graag uit aan het gezag van experts. Ik stap hun winkel binnen, zeg wat ik nodig heb, mét vermelding van mijn budget – en neem dan vaak het eerste wat zij mij vanuit hun expertise aanraden. Ik hoef de alternatieven niet te kennen.

Ik wil een alternatief voor al dat moeten kiezen. Zo bekeken wil ik gerust alternatief zijn.

Ik stem al heel mijn leven groen. Ik weet dat het de wereld geen stap vooruithelpt en dat het de ondergang geen seconde uitstelt, maar het is alvast goed voor mijn eigen gemoedsrust. Ik delegeer. Van de groene politiek verwacht ik de juiste beslissingen die ik niet zelf hoef te nemen: het leven is mij veel te ingewikkeld.

Niet dat ik me geen inspanningen getroost om mijn ecologische voetafdruk wat kleiner te maken dan mijn buurman die zich ongeremd aan zijn consumentenvrijheid uitlevert. Ik lever met het grootste plezier, en met veel gemak, een deel van mijn vrijheid in. Ook de zogenaamde vrijheid die mij als consument wordt voorgespiegeld.

Als dat niet alternatief is. 

 



 

6625

Aalter - 220827


zondag 23 oktober 2022

6624

Cadzand (NL) - 220828

 

zaterdag 22 oktober 2022

6623

Brugge, Visartpark - 220817

 

vrijdag 21 oktober 2022

facebookbericht 1148

‘Het parlement is theater.’ Ivan De Vadder maakte zijn opmerking (eergisteren in De Afspraak) over zowel federaal als Vlaams parlement. Wat het Vlaams parlement betreft, kun je stellen dat de opvoering van El Kaouakibi eergisteren volledig in lijn lag met de toestemming die Jan Peumans enkele jaren geleden gaf om de plenaire zaal ter beschikking te stellen voor de opnames van een komisch (bedoeld) tv-programma. Je kunt moeilijk je eigen geloofwaardigheid beter ondergraven.

afscheid van mijn digitaal bestaan 262

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen

29 oktober 2010

 

 

Op dezelfde dag gemaakt als de vorige (en in hetzelfde pand): soms heb je van die begenadigde dagen waarop je zelfs twéé foto’s weet te maken die vier, vijf jaar later nog altijd deel uitmaken van je dagelijkse werkelijkheid. Ze hangen aan een muur, ingelijst en wel. Ze spreken nog altijd tot je verbeelding.

Tot de verbeelding spreken – wat een rare uitdrukking, eigenlijk.

Deze foto doet dat zeker. Toch bij mij. Ik geraak er niet op uitgekeken. Hoe die hond lijkt op zijn baasje. Hoe die mensen met elkaar verwikkeld zijn, hoe ze een eigen wereld vormen – ik bedoel: een die afgescheiden is van die van het hondje. Hoe de hond de grond besnuffelt en de mensen elkaar. Hoe het tegenlicht op de vloer valt. Hoe die man links bijna buiten het kader valt. Hoe dat hoedje zo mooi op dat hoofd blijft staan. Hoe die vrouwen overduidelijk iets totaal anders bespreken. Hoe hun gelaarsde benen zijn geplant. Hoe die groene rok valt.

Ja, ik kan er naar blijven kijken. En het intrigerendste is: de nadrukkelijkheid waarmee dat hondje centraal blijft staan. Eerst zie je de hond. Dan heb je heel wat werk te verzetten met de mensen op de achtergrond. En dan keer je via de man links terug naar het hondje en je stelt vast dat het daar nog altijd heel centraal in het beeld aan het snuffelen is. Dat stelt gerust.

6622

Brugge, Gieterijstraat/Schaarstraat - 220814

 

donderdag 20 oktober 2022

afscheid van mijn digitaal bestaan 261

voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen

26 oktober 2010



De kerk van Oudenaarde zoals – zo maak ik mij sterk – de kerk van Oudenaarde nog nooit eerder werd gefotografeerd. Een landmark gedegradeerd, en precies daardoor ge-opwaardeerd, tot een prooi in een spinnenweb. Het raamwerk vormt twee kruisen, dat is in al zijn katholiciteit heel toepasselijk. De ruiten zijn aan een sopje toe. De foto gaat over cadrage, maar ook over het leven. De paplaurieren vooraan zorgen voor een prozaïsche noot. Wie goed kijkt ziet hoe links een vrachtwagen het beeld binnenrijdt. Die brengt leeftocht mee, om voort te doen.

Iets fotograferen zoals iets nooit eerder werd gefotografeerd. Die opdracht wordt – als je ziet hoeveel en wie allemaal – steeds moeilijker te volbrengen. En toch. En toch.