het overzicht 027

Soms kom je van een reis thuis met verhalen. Anekdotes. Je probeert ze zo beeldend mogelijk te vertellen, maar je schiet daarin altijd tekort. Het is weinigen gegeven om hun verhaal zo levendig te vertellen dat toehoorders de indruk krijgen dat ze er zelf bij waren. Ja, het kan zelfs gebeuren dat iemand zich een vertelde anekdote herinnert en niet meer weet of hij hem zelf heeft beleefd dan wel hem enkel kent van horen zeggen.

Wie of wat in godsnaam is hier die kleine krachtpatser die met een tuinslang in de weer is? Zijn postuur en houding doen me denken aan afbeeldingen van negentiende-eeuwse circusartiesten: pezig, compact, besnord. Toen we in de schaduw van de haag rond zijn tuin stonden uit te blazen, toonde de man zich solidair met ons, dorstige en oververhitte fietsers. Misschien had hij zelf ooit nog gekoerst, wie zal het zeggen.

Ik had oog voor het bijzondere van dit voorval en drukte af. Het resultaat is geen meesterwerk, maar wel een foto die beter dan welk verslag ook weergeeft hoe warm het toen was, en hoe dorstig wij toen waren, en hoe vriendelijk die man ons tegemoet trad. Sindsdien is het voorval vervaagd, maar de foto is gebleven: telkens ik aan die reis terugdenk, zie ik in mijn hoofd deze waterdrager, deze vriendelijke Hercule.

Noord-Frankrijk - 050711

5127

Sint-Idesbald - 180727

Montaigne 1

Aan de lezer

M waarschuwt zijn lezers voor de ‘eerlijkheid’ van zijn boek. Hij zal de waarheid omtrent zichzelf – want hij zegt uitdrukkelijk het over zichzelf te zullen hebben (‘ik beschrijf mezelf’) – niet verbloemen. Denkt M dat zijn lezer niet voorbereid is op de waarheden die hij zal onthullen? Toch zal de waarheid die hij over zichzelf te brengen heeft, niet ‘volkomen naakt’ zijn: terughoudendheid lijkt M aangewezen nu hij de herinnering aan hemzelf na zijn ‘spoedige’ verscheiden levendig wil houden bij zijn naasten van wie hij blijkbaar denkt, hoewel hij zegt uitsluitend ‘voor privé-doeleinden’ te schrijven, dat ze zijn boek onder ogen zullen krijgen. Hij zal met andere woorden niet álles kunnen beschrijven. Dat zou wél mogelijk zijn indien hij ‘in een van de landen’ zou hebben geleefd waar ‘de zoete vrijheid van de oorspronkelijke natuurwetten nog heerst’. Hiermee wordt meteen een zone geïntroduceerd buiten de westerse beschaving die zich op 1 maart 1580 (de datum die M aan deze leesinstructie meegeeft), onder andere in de figuur M aan het voorbereiden is op de Verlichting en het humanisme.

facebookbericht 1097

Wat bedoelt Ruth Joos als ze zegt, de kinderrechtencommissaris onderbrekend om zo de staatssecretaris te kunnen parafraseren (waardoor ze eigenlijk-feitelijk als zijn woordvoerder optreedt): ‘De vet is de vet’?

het overzicht 025

De plek is: een park in Bar-sur-Seine; het tijdstip: de vooravond van de quatorze juillet 2005. Samen met enkele vrienden maak ik een meerdaagse fietsreis naar Marseille. Het toeval heeft ons hierheen gebracht. Hier in dit stadje omdat het zo uitkwam met het aantal afgelegde kilometers, en hier in dit park omdat we werden aangetrokken door het feestgedruis. Het is al na tien uur. De duisternis treedt in. Rondom ons, aan de buvettes, op de speeltuigen, slenterend over de paden, zien we de verzamelde fauna van dit vergeten en enigszins achtergebleven stadje op de rand van de Bourgogne: jong en oud, meestal arm, duidelijk het feesten niet gewoon. Het is een volksfeest. Een geste van het stadsbestuur voor de gewone ingezetenen. Het park waarin het feest plaatsvindt is de tuin van een kasteel: dat benadrukt nog meer de standsverschillen. Het vuurwerk is begonnen en eist alle aandacht op.

De foto is verre van volmaakt. Ik beheers de mogelijkheden van mijn toestel nog niet: ISO-waarde en diafragmaopening zijn niet aangepast aan de povere lichtomstandigheden. Het uitwaaierende uiteinde van een sigaret verraadt dat de sluitertijd lang was. Dat het geheel toch nog redelijk scherp oogt, is te danken aan het gelukkige feit dat er wellicht net een vuurpijl ontploft. De compositie is verre van perfect: de groep staat te veel naar rechts. Dat wordt nog versterkt doordat het voorwerp van de aandacht zich rechts buiten beeld bevindt en doordat de figuur ter linkerzijde er maar half op staat. Er is ook nog het witte streepje bij de mond van de man met het marcelletje. Dat is géén sigaret, wat ik zelf lang heb gedacht, maar een verlichtingselement dat hoort bij de tent op de achtergrond. Het tentzeil vormt als een accent circonflex een verbinding tussen twee van de vijf figuren.

Dat de foto mij erg dierbaar is, komt, behalve door de hierboven beschreven aangename reisherinnering, door de twee figuren rechts op de voorgrond: hun kleine gestalte, hun oude oren, de textuur van hun haar, lichtjes geabstraheerd door de onscherpte, hun intense concentratie. Dit zijn mensen van hier; zij kijken met ándere ogen naar het feestgedruis.

Bar-sur-Seine (F) – 050713

zie ook: terugblik