Koenraad Goudeseune: De vergelijking met de jaren '30 valt deze tijd, onze tijd, niet af en
toe, niet te pas en te onpas, maar naar mijn aanvoelen áltijd compleet
ongepast te beurt. Bij iedere opstoot van homofobie, racisme,
vrouwonvriendelijkheid en ander laakbaars zijn ze daar: de jaren '30.
Geuit door mensen die de jaren '30 hoofdzakelijk kennen van wat ze er op
Canvas hebben van gezien. Het wordt op die manier een holle, gratuite
vergelijking, gevaar veroorzakend waarvoor net gewaarschuwd wil worden.
Een massiever idee van die donkere jaren kreeg ik door het lezen van
Norbert Elias' 'Studies over de Duitsers'. Ik kan het iedereen
aanbevelen.
Koenraad, ik weet niet of je gelijk of ongelijk hebt. Je
bijdrage is in elk geval waardevol. Maar als ik de dagboeken van Victor
Klemperer lees (vooral die van voor de Tweede Wereldoorlog), bekruipt me toch
een akelig gevoel: er zijn wel degelijk vergelijkingspunten mogelijk met de
jaren dertig. Verruwing van de taal, druppelsgewijs doorgevoerde beperkingen,
het salonfähig maken van een vijandbeeld, bureaucratische pesterijen, etc...
