In het salongedeelte van de woonkamer stonden twee éénzitsstoelen
en een bank waarin er plaats was voor drie maar waarop zelden drie personen
zaten. Het waren in die jaren zestig en zeventig al flink gedateerde, schonkige
houten meubels. Ze bestonden uit een houten geraamte, waarin de losse,
vierkantige kussens pasten. Links en rechts op de bank hadden mijn vader en
mijn moeder hun vaste plaats, elk onder een eigen leeslamp. Een van de twee
éénzitters werd door mijn vader ook gebruikt om naar de televisie te kijken.
Hij draaide de zetel dan om en ging ongeveer een meter voor het scherm zitten –
de huisgenoten moesten links en rechts achter hem postvatten. Mijn moeder kon
van op haar plaats op de bank het programma volgen.
Soms, wanneer ik schoolziek was, mocht ik op die bank slapen. Dan
dekte mijn moeder mij toe met een deken dat wij 'het dekentje' noemden: schotsgeruit,
overwegend rood van kleur. (Waar is het gebleven?) Ik veinsde een keer
schoolziekte. Ik was helemaal niet ziek, maar was er toch in geslaagd om thuis
te mogen blijven. De huisdokter werd erbij geroepen, hij duwde met zijn vingers
op mijn buik. Dat kietelde en ik moest lachen. 'Ik denk dat uw zoon rap genezen
zal zijn,' luidde de diagnose. Ik herinner mij mijn schaamte om dat voorval.
De bank, die wij 'de grote zetel' noemden, is ook verbonden met
het ontstaan van mijn zelfbesef en met wat later zou uitgroeien tot mijn
autobiografische interesse. Hier zette ik mijn eerste stap op de lange weg naar
dit relaas. Dat ging zo. Op een dag, ik moet een jaar of zes zijn geweest
(schat ik nu), kroop ik achter de ‘grote zetel’ en ik keek boven de rugleuning
uit, de kamer in. Ik besefte – dat herinner ik mij zeer goed – dat ik een persoon
was, een uniek persoon, een individu, een van alle andere mensen te
onderscheiden mens. En ik nam mij voor om dat moment, die situatie met mijzelf
daar achter de bank, tussen bank en vensterbank, over de rugleuning van de bank
de kamer in kijkend, nooit te vergeten.
En kijk, zo is het ook gegaan: ik heb het voorval altijd onthouden en schrijf
het nu voor eens en voorgoed op.
lees vanaf hier deel 1
lees hier vanaf het begin van deel 2
