Richard Eyre, The Children Act

Er zijn zeker bezwaren aan te tekenen tegen het plot van The Children Act, Richard Eyres verfilming van Ian McEwans roman uit 2014. Zo komt het nevenpersonage van Adam Henry (Fionn Whitehead) bij momenten weinig geloofwaardig over. Adam heeft leukemie. Samen met zijn ouders is hij Jehova-getuige. Daarom verzet hij zich tegen de bloedtransfusie die hij nodig heeft om te overleven. Maar daar verzet rechter Fiona Maye (Emma Thompson) zich dan weer tegen: Adam is net geen achttien en mag nog niet zelf over zijn leven beschikken. Het nieuwe bloed wordt hem toegediend en hij keert terug naar het leven. Bovendien herkent hij in Fiona een mens die zowel een betere moeder lijkt dan de zwakke figuur die hem op de wereld heeft gezet, als een vrouw die hem niet alleen het leven heeft teruggeschonken en hem ertoe heeft aangezet zijn talenten te benutten, maar die hem bovendien ook in erotische zin aanspreekt. Adam begint haar te stalken, en dat brengt Fiona uit evenwicht.

Dat had je van haar niet verwacht. Want Fiona is een rechter van staal, bikkelconsequent, niet los te wrikken uit haar justitiële principes – die ze er ook ten aanzien van haar echtgenoot Jack (Stanley Tucci) op nahoudt.

Emma Thompson, die buitengewoon mooi en voornaam aan het oud-worden is (als ik dat mag zeggen van hashtag-metoo), zet haar rol zeer overtuigend neer. En in die rol gaat het over: wankelen. Over: hoe je het met principes alleen niet redt. Over: hoe het leven méér is, en ingewikkelder, dan wat wetboeken stipuleren. ‘In deze rechtbank hebben we het niet over moraal,’ orakelt rechter Maye, ‘maar over de wet.’ Zo’n opmerking mag in de rechtbank zeer zeker terecht zijn, je kunt het principe niet overzetten naar het reële leven.

Rede en gevoel, daarover gaat The Children Act. In het begin van de film speelt een Siamese tweeling-dilemma een rol: mag het gerecht de chirurgische ingreep opleggen, waardoor één van de twee kinderen zal overleven in plaats van nul? De scheiding van het niet-levensvatbare kinderkoppel wordt in de film niet verder uitgewerkt, maar het mag duidelijk zijn dat zij symbool staat voor de tijdelijke scheiding van het kinderloze koppel Fiona-Jack. Want ja, doordat Fiona voortdurend meer met haar werk bezig is dan met haar Jack, geeft Jack er op een gegeven ogenblik de brui aan. Mooi is het moment dat hij de deur dichtgooit om niet te horen hoe zijn vrouw in een andere kamer van hun grote huis My Funny Valentine aan het repeteren is – want daarover beschikt deze rechter ook: over muzikaal talent!

Fiona is door het vertrek van haar man overstuurder dan zij het zichzelf zou willen toegeven. Uitgerekend op dat ogenblik breekt Adam binnen in haar leven…

Voor wat Fiona’s kant van het verhaal betreft, blijft de plot zeer geloofwaardig: dit is een klassiek geval van huwelijksverwaarlozing door workalcoholisme, van gevoelsarmoede als gevolg van prinzipienreiterei. Maar hoe grillig zijn Adams wendingen! Hoewel volledig in de greep van Jehovah, laat hij zich toch maar mooi de baxter met het door een ander aangeleverde rode levenselixir aanleggen, waarna hij zich ontpopt als een uitermate levenslustige jongeman, om dan toch weer kopje-onder te gaan wanneer Fiona niet zinnens blijkt hem in haar leven toe te laten – waarbij het niet helemaal duidelijk is of dat als pleegmoeder dan wel als sekspartner zou dienen te zijn en het leeftijdsverschil even verdwijnt in de gemoedsrimpelingen van deze twee gedesequilibreerde zielen.

Het loopt slecht af met Adam. En goed met Fiona. Die wetenschap hoeft uw filmervaring niet te spoilen. The Children Act heeft zeker voldoende ándere kwaliteiten om er toch een zinvol cinemabezoek van te maken. Vooral de acteerprestatie en het voorname charisma van Thompson staan daar borg voor.