Met de Val van de Muur in 1989 verdween het laatste obstakel
voor het kapitalisme. Sociaaldemocraten konden voortaan voluit collaboreren met
de grote bedrijven, die steeds onverhulder tot de ware centra van de macht konden
uitgroeien. Ook de groene beweging liet zich inkapselen. Allerlei nieuwe
technologieën versterken de indruk dat de vergroening en verduurzaming er kunnen
komen via nieuwe economische initiatieven, maar dan wel binnen de allesoverheersende
kapitalistische logica: winst maken blijft de belangrijkste incentive. Uiteraard is de leugen niet
veraf: ‘groen’ wordt een
verkoopsargument, ook voor wat helemaal niet groen is. Dit heet greenwashing:
het commercieel uitbuiten en politiek recupereren van een terechte zorg om het
milieu. De Witte geeft de voorbeelden van onder meer aquacultuur, biobrandstof
en certificaten voor zogezegd duurzame
houtwinning. De labels ‘groen’ en ‘bio’ zijn intussen kapotgecommercialiseerd.
Ze sussen de gewetens van de consument maar verhullen dat de roofbouw gewoon
doorgaat.
Komt daarbij dat technologieën die effectief een vergroening
inhouden door hun succes een omgekeerd effect sorteren: op die manier
vervaardigde producten vinden meer afnemers, en deze meerproductie doet het
positieve effect teniet. Bij bepaalde technologieën die groen heten te zijn, rijzen ook vragen. Elektrische
wagens zijn niet proper als hun
aandrijfkracht in steenkoolcentrales wordt opgewekt… En die batterijen zijn ook
milieubelastend. Of neem zonnepanelen, windmolens, ledverlichting…: het is
allemaal niet zó groen als we geneigd zijn te denken. Om te beginnen moeten al
die panelen en turbines geproduceerd worden. Dat kan voorlopig niet anders dan
op een vervuilende manier. Ook de zogenaamde ‘circulaire economie’ (afval wordt
grondstof) zal dit niet stoppen. Bovendien dreigt de opgewekte goedkope groene
energie te zullen worden aangewend voor de productie van nieuwe, vaak nutteloze
voorwerpen: de commercie moet nu eenmaal blijven draaien; kapitalisme en
productie gaan onlosmakelijk samen. En het kan nog erger: de economie puurt nu
al winsten uit de schade die ze zelf aan de natuur toebrengt – denk aan de
privatisering van de watervoorziening en aan de verzekeraars die in de sector
van de natuurrampen een nieuwe niche aanboren.
(wordt vervolgd)
(wordt vervolgd)
