EERSTE DAG 6-10
I – 6
Een minderbroeder die de functie van inquisiteur vervult pakt een brave man aan omwille van een vermeende ketterse uitspraak. Niet om deze man terug op het rechte pad te brengen, maar om beslag te kunnen leggen op zijn centen want hij is behalve braaf ook rijk. De man koopt de minderbroeder-inquisiteur om, tot deze zijn klacht laat varen. Maar de man neemt ook nog wraak door de minderbroeder aan te spreken over de krenterige manier waarop diens orde de filantropie bedrijft: het klooster schenkt uit etensresten getrokken soep aan de armen.
I – 7
De getalenteerde causeur Bergamino wordt geconfronteerd met het feit dat Cangrande della Scala het feest, waarop Bergamino ook was uitgenodigd, plots annuleert. Bergamino laat Cangrande subtiel weten wat hij van deze onverwachte krenterigheid denkt. Hij doet dat door middel van het verhaal over de grammaticus Primas, die de onverwachte gierigheid van de abt van Cluny moet ondergaan – tot deze abt tot inkeer komt en Primas zeer gul tegemoetkomt. Cangrande begrijpt de hint en overlaadt Bergamino alsnog met zijn hervonden vrijgevigheid.
I – 8
De kleurrijke Genuese edelman Ermino dei Grimaldi wordt omwille van zijn krenterigheid Ermino de Vrek genoemd. De voortreffelijke en fijnbesnaarde hoveling Guiglielmo Borsiere brengt hem een bezoek en doet hem een onderwerp aan de hand voor een muurschildering in zijn paleis: ‘de Vrijgevigheid’. Ermino begrijpt de wenk en blinkt voortaan uit, tot verbazing van zijn stadsgenoten, in minzaamheid en gastvrijheid.
I – 9
Een dame uit Gascogne, die op Cyprus onheus werd behandeld door rabauwen, wil hierover haar beklag doen bij de koning van het eiland. Maar die heeft de reputatie alles van zich af te laten glijden, zelfs de grofste beledigingen. De dame slaagt erin hem dat te doen inzien en krijgt genoegdoening.
I – 10
De zeventigjarige dokter Alberto wordt verliefd op weduwe Malgherida dei Ghisolieri. Hij wordt het mikpunt van haar plaagstoten, maar zet haar, oud en wijs als hij is, op haar plaats met een vergelijking waarin een prei een rol speelt. Pampinea besluit met dit verhaal de eerste dag om haar zes vriendinnen te doen beseffen dat zij maar beter niet kunnen beantwoorden aan het vooroordeel dat vrouwen dom en oppervlakkig zijn.
Giovanni Boccaccio, Decamerone (ca. 1352), vertaling Frans Denissen (2003)