vierenvijftig 141 / reactie

22 februari 2016

maandag

CALAIS

© rr

Een emotionele en aangrijpende getuigenis [een inwoonster van Calais die op een gematigde toon maar mét emotie haar grieven uitspreekt over de vaak agressieve vluchtelingen in haar stad en de manier waarop de overheid het probleem (niet) aanpakt]. We moeten zeker luisteren naar deze persoonlijke verhalen. Maar ik vind ook dat we alert moeten blijven voor het punt waar deze mevrouw haar terechte grieven inruilt voor onduldbare veralgemeningen. Er zijn vast nog wel vluchtelingen (door haar steevast ‘illegalen’ genoemd, clando’s) die niet provoceren, stelen, verkrachten maar gewoon, net als zijzelf, de wanhoop nabij zijn. En op die manier ontaardt haar discours in een ordinair racisme. Dat is gevaarlijk omdat deze mevrouw ontegensprekelijk sympathiek is en het wellicht nog goed meent ook.

Dit is het begin van een Facebookpost – daaronder ontwikkelt zich een interessant gesprekje:

Œdipe Laurent Het is voor sommigen gemakkelijk praten als men ergens ten lande woont waar de eerste 'vluchteling' nog moet neerstrijken, Pascal.

Pascal Cornet Ik geef dat toe: ik heb gemakkelijk praten. Maar als ik praat, dan vanuit een rationaliteit, niet vanuit de emotie zoals die mevrouw, die – en ik heb er zoveel mogelijk begrip voor – op die manier tot ontoelaatbare uitspraken komt.

Œdipe Laurent Deze mevrouw praat niet vanuit een emotie, maar vanuit een situatie, een situatie die ook rationeel onhoudbaar is geworden.

Pascal Cornet Dat de situatie onhoudbaar is geworden, daar ben ik het volledig mee eens. Maar niet dat zij al die mensen over dezelfde kam scheert.

Œdipe Laurent Idd, maar als het over zo'n grote groep gaat, dan is het onmogelijk elk van die vluchtelingen in zijn of haar individualiteit te beschouwen. Het wordt hoe dan ook een 'abstractie', een 'veralgemening', daar ontkom je niet aan.

Pascal Cornet Wel, laat ons dan in het goede veralgemenen.

Œdipe Laurent Ik geloof niet in een universele goedheid van de mens, al zeker als die mens niets heeft te verliezen en zijn handelen wordt afgestemd op zelfbehoud en overleving. wink-emoticon

Pascal Cornet Ik zit in de fase van overgang van een naïef en noem het voor mijn part principieel geloof in de goedheid van de mens naar uw, wellicht realistischer, standpunt. We maken dezer dagen de afbrokkeling mee van de laag beschaving die ons vele jaren, zeker in onze contreien, heeft doen vergeten wat mensen wérkelijk zijn, zeker als ze in precaire omstandigheden terechtkomen.

Pascal Cornet ik bedoel: wat mensen ook wérkelijk kúnnen zijn...

Œdipe Laurent ik ben een freudiaan, ik maak mij geen illusies omtrent de goede drijfveren van de mens... wink-emoticon

Pascal Cornet Ik weiger te geloven dat álle mensen hun menselijkheid en goedheid opgeven als ze niets meer te verliezen hebben en enkel nog met zelfbehoud en overleving bezig zijn. Ook dan kunnen zij nog goed zijn voor elkaar. Ook dan is er de onschuld van de kinderen, de zorg van de moeders, de verantwoordelijkheidszin van de vaders. Maar uiteraard zijn er in dergelijke omstandigheden ook loslopende gewetenloze en domme testosteronbommen die voor niemand behalve voor zichzelf te zorgen hebben. En zij zijn het die het eerst in de kijker lopen.

Œdipe Laurent We kunnen maar hopen dat we nooit in een situatie terechtkomen waarbij wij ons verplicht zien onze goedheid op te geven, Pascal.

En op een andere piste kom ik tot de volgende uitwisseling:

Clem Rob Calais/Duinkerken is een aparte, en onhoudbare situatie: de houding van de vluchtelingen daar is helaas niet aanvaardbaar. En dat zeg ik als virulente voorstander van het opvangen van miljoenen vluchtelingen in de EU. Die mensen zitten daar niet omdat ze in Europa politiek of oorlogs-asiel willen aanvragen. Die zitten daar omdat ze naar het UK willen.
En waarom willen ze dat? Niet omdat ze in het UK zo welkom zijn hè. Wel omdat dat de plek is waar je als vluchteling het makkelijkst onderduikt. Dat is al vele jaren zo. Deze mensen hebben dus al beslist dat ze de procedures niét willen respecteren. Daarom verkiezen ze de hel van de jungle boven de opvangcentra elders in Frankrijk die hen al vele maanden lang worden aangeboden. Erger: daarom maken ze het leven voor vrachtwagenchauffeurs tot een hel en creëren ze dagelijks levensgevaarlijke situaties.
Ik heb zelf een tijd geleden een doos goederen meegestuurd met een dorpsgenote die naar de jungle trok. Maar eigenlijk was dat fout. Eigenlijk moeten ook hulpverleners aan die mensen zeggen: sorry vrienden, met alle sympathie, maar zo werkt het niet.

Jos Verniest Pascal, ik probeer het me voor te stellen: tienduizenden in de polder tussen Zeebrugge en Brugge die afzakken naar Lissewege, Zeebrugge, Damme en Brugge.

Pascal Cornet Ik probeer het mij ook voor te stellen. Daarom vind ik de getuigenis van die mevrouw zo belangrijk. Hoe zou ik reageren, hoe zou ik me voelen? Hoever kun je breeddenkendheid en tolerantie oprekken? Waar begint het eigenbelang en zelfbehoud, niet van hen maar van jezelf?

Jos Verniest De beelden (haar lichaamstaal) spreken voor zich. Ogenschijnlijk niet ingestudeerd en spontaan. Ik ben van mening dat de Franse staat zware fouten maakt. Maar uiteindelijk is het terug te voeren tot eenvoudige psychologische en sociologische principes: hoeveel illegale/legale - mensen/vluchtelingen kun je toevoegen aan een gegeven (hechte) samenleving? Uitgedrukt in absolute aantallen of in percentages. Hoe voorbereid of niet-voorbereid doe je dat? Is er vooraf nagedacht over de nadelige effecten en hoe verhelp je die? De effecten zijn in België, door de schaalgrootte, wat milder. Maar ik ben er ook van overtuigd dat de aanpak hier anders is dan in Frankrijk, dat nog altijd een zeer strakke (stroeve) centrale structuur heeft. Niets is absoluut maar één ding is zeker: ieder mens heeft om zich heen een psychologische cirkel. Wanneer die cirkel door buitenstaanders betreden wordt, individueel of in groep, dan is de integriteit van dat individu of die groep in gevaar. Diezelfde principes zijn ook van toepassing op de mensen (vluchtelingen - gelukzoekers) aan de andere kant van het spectrum. Ik begrijp ook zeer goed de angst bij bestuurders van stad en provincie. Niemand wil de bezoekersstroom van 5 tot 6 miljoen toeristen in Brugge zien teruglopen. Niemand wil de economie en de werkgelegenheid op en rond de haven van Zeebrugge zien verminderen.

Pascal Cornet Ik zou zeer graag de bezoekersstroom van 7 (zeven) miljoen toeristen in Brugge zien teruglopen. Maar ik begrijp wat je zegt en ik deel je mening: we stuiten op grenzen. En dat is geen prettige ervaring.