facebookbericht 738

Israël-België. Flip Joos doet het goed. Hij mengt tussen de regels wat volksopvoeding: 'We zijn heel even Bezet Gebied'. En voor de rust had ie toch een mooie vergelijking: 'X heeft de draaicirkel van een harmonicabus'.

3918

Genk - 150207

niet opgenomen 84

141231

op verhaal 44

Haar jongste zoon had het een beetje raar aangebracht: ‘Het is van die schrijver, je kent hem wel, die niet meer wou voortleven toen begon te blijken dat hij alles vergat.’ Een beetje weinig empathisch had hij dat van zichzelf gevonden – en dat was dan weer wél empathisch – aangezien zijn moeder steeds meer moeite had om alles bij te houden. Terwijl haar anderzijds totaal ongevraagd flarden uit een lang verloren gewaand verleden konden aanwaaien. Ze had daarover al eens met hem gesproken, over de ongerustheid die die vergetelheid bij haar teweegbracht. Haar zoon had daar oren naar. Hij zag ook hoe de toenemende onbetrouwbaarheid van zijn moeders geheugen haar verdriette, hoe ze zich daardoor machteloos en kwaad voelde. Hij dacht aan hoe het was om met een spons onder je hersenpan te leven, en aan erfelijkheid en tijd.

Die keer dat ze over haar vergeten hadden gesproken, hadden ze het ook over die schrijver gehad. En over dat dikke boek van hem dat hij toen net aan het lezen was. Hij beloofde om het de volgende keer dat hij langskwam – dat deed hij toch wel twee keer per maand – voor haar eens mee te brengen. 

En zo zaten zoon en moeder tegenover elkaar, met dat dikke boek van Claus tussen hen in. Toen ze zei dat het veel te dik was en dat ze er daarom niet meer aan zou beginnen, vroeg hij haar om dan toch die ene passage te lezen, over het bombardement op de stad waar zij als kind was opgegroeid. In het boek heette die stad anders dan in werkelijkheid maar, zo zei de zoon tot zijn moeder: ‘Walle is wel degelijk jouw geboortestad.’

Céline las de alinea die haar zoon aanwees en begreep alle woorden. Ze betekenden precies waar ze voor stonden – scherven, stofwolk, vuur, as – en nog veel meer dan dat. De stad schoot in vlammen en roetwolken, het gebonk, gedaver was alles overrompelend. Céline zag in de verte de onderkant van zware wolken oplichten. Zij hoorde gerommel en kroop weg onder het laken. Angst. Zij rook de keukenkachel tot boven in haar bed. Stralen, meteoren die ontploften, lava gutste over Walle, de toren van Sint Rochus kantelde, viel.

‘Het is mooi,’ zei Céline. ‘Het is zoals het was. Het is net alsof hij erbij is geweest.’ Zij besefte niet dat over tientallen steden gelijkaardige passages moeten zijn geschreven, ook buiten België.

‘Dat zou best kunnen. Claus groeide op in jouw stad. Meer nog: jullie zijn in hetzelfde jaar geboren. Misschien hebben jullie elkaar wel gezien. Ja, misschien kom jij wel in zijn boek voor!’

‘Dat zou mij verwonderen,’ antwoordde Céline. ‘Mij ook,’ dacht haar zoon, denkend aan de statiefoto’s van de schrijver, gekleed in een pelsmantel, in het gezelschap van mooie vrouwen die veel jonger waren en die meespeelden in films die zijn moeder nooit zou willen zien.

Opeens begon zijn moeder te vertellen, een echte woordenvloed, over de zak met geld die ze de dag vóór het bombardement op Kortrijk uit de keukenkachel had gered. Het geld – het zwarte deel van de opbrengst van de vlasoogst van haar vader – had eigenlijk al op de bank moeten zijn afgeleverd, maar dat was er niet van gekomen, nu net vanwege die bombardementen. Daarvoor was gewaarschuwd. En dus had moeders moeder de zak met geld in de kachelpijp verstopt. Dat was zij eventjes vergeten toen zij het aanmaakhout had aangestoken omdat ze het wat killig vond in de keuken. Céline had het zien gebeuren en had alert gereageerd. Het aanzienlijke bedrag was het risico op brandwonden waard geweest. Er waren maar een paar briefjes verbrand, en dan nog maar gedeeltelijk. De volgende dag zou blijken dat de bank waar het geld in bewaring had moeten zijn gegeven in puin lag: hij was vlakbij het door het bombardement geviseerde station van Kortrijk gevestigd. Dit was het puin dat de schrijver met de pelsen frak zich veertig jaar later herinnerde toen hij zijn opus magnum schreef.

Er viel een stilte. Wat zou er in dat geval van het geld zijn overgebleven? Moeder en zoon keken naar het boek.

‘Waarom staat hier van België? Verdriet is toch iets van mensen, niet van landen?’

‘Goede vraag, moeder. Maar daarom is het een goede titel, hé?’

3917

Genk - 150207

facebookbericht 737

Sommigen hebben het opgemerkt: de burgemeester van Antwerpen was niet aanwezig in het federaal parlement toen daar over zijn uitspraken over racisme – sommigen zeggen: zijn racistische uitspraken – werd gedebatteerd. Diegenen die dat hebben opgemerkt, wéten dat de burgemeester van Antwerpen naast burgemeester van Antwerpen en voorzitter van zijn partij ook federaal parlementslid is, anders zouden ze natuurlijk niet opmerken dat hij daar niet aanwezig was – een dergelijke vaststelling zou zinledig zijn aangezien iedereen die geen federaal parlementslid is daar niet hoort te zitten. Maar de burgemeester van Antwerpen is dus wel federaal parlementslid en toch was hij daar niet. Ook al ging het debat in grote mate over hem. De burgemeester van Antwerpen is daar meestal niet. Is hij daar eigenlijk al eens geweest? Ja, de burgemeester van Antwerpen is al minstens één keer gespot in het federaal parlement, dat was die keer dat hij daar zat kaart te spelen met drie partijgenoten. Waarmee hij welbeschouwd niets anders deed dan wanneer hij daar niet zit: zijn minachting voor de parlementaire democratie etaleren.