zondag 13 januari 2019

het overzicht 082





















Het is altijd meegenomen als een foto meer dan één verhaal vertelt want soms is dat ene te weinig om de aandacht te trekken en vast te houden. (Ik heb het niet over de miljoenen foto’s waarop hoegenaamd niets gebeurt.)

Inderdaad, vaak is de fotograaf uit op verhalen. Hij probeert kleine feitjes, die zich in de werkelijkheid voordoen en meestal aan de aandacht ontsnappen, vast te leggen. Wanneer hij die kleine gebeurtenissen, die op zich meestal onbeduidend zijn, deel kan laten uitmaken van een constellatie, kan er een soort van magie ontstaan, een beeldpoëzie – al probeer ik dat woord, poëzie, zoveel mogelijk te vermijden omdat het alles en dus niets zegt.

Bij dat vastleggen is vaak ook wat geluk gemoeid. Le moment décisif van Cartier-Bresson is voor een deel een mythe, natuurlijk, want achter elke officiële en geslaagde, op het zogenaamd beslissende moment vastgelegde foto van C-B schuilen tientallen minder gelukte of ronduit mislukte beelden. Die blijven onontwikkeld en onbekend.

Met de zwart-witfoto was er wat geluk gemoeid: het opgegooide flesje viel net niet terug in de hand van de waterverkoper. Dit net-niet maakt deel uit van een constellatie waarin ook de affiche op de voorgrond een rol speelt, meer bepaald de uitgestoken hand daarin, die een beeldrijm vormt met de uitgestoken hand van de waterventer. De affiche vertelt ons ook waar we zijn, wat we meteen kunnen checken aan de hand van wat we te zien krijgen van het drukke plein waarop de poort uitgeeft, en ondertussen gaat de figuur van de gefotografeerde fotograaf, of filmer, natuurlijk ook een dialoog aan met de fotograaf die dit beeld maakt.

De kleurenfoto werd gemaakt op de overzichtstentoonstelling Louise Bourgeois, die toen in Parijs liep, ik denk in het Centre Pompidou. Nu valt het fotograferen niet meer in te dijken, maar toen was het in expositieruimtes vaak nog verboden en dus diende het sluiks te gebeuren. Dat verklaart het schots en scheve, de gammele kadrering en de grove korrel. Al die reikende rode handen van Bourgeois lijken houvast te zoeken bij elkaar maar raken elkaar – meestal – niet. De mevrouw in het groen rechts – interessant, die complementaire kleuren rood en groen – brengt een lumineus idee ten uitvoer: ze maakt een foto van haar eigen hand, terwijl ze voorwendt te reiken naar een van die getekende handen. En ook hier zijn we getuige van een net-niet.

Parijs (F) – 080502
Parijs (F) – 080504