5 januari 2018
97 – Ik begon met enige reserve naar Carol van Todd Haynes (2015) te kijken. De film leek mij te
opzichtig toegespitst op de schoonheid van Cate Blanchett (geboren 1969) –
traag, plechtstatig, mysterieus, lichtelijk neurotisch – en van de minder ‘rijpe’
Rooney Mara (geboren 1985). En het verhaal leek mij iets te nadrukkelijk te
teren op clichés uit de boeketreeks. Maar op den duur geraakte ik toch in de
ban. Ik leefde mee met de personages en met hun grote liefde.
Het verhaal is wat het is: het eenvoudige en verlegen maar als
amateurfotografe talentrijke meisje Therese valt in het warenhuis waar ze werkt
voor de gedistingeerde charmes van een rijke dame, Carol, die na het uitvoeren
van een vrij overbodige transactie (een speelgoedtrein voor haar dochtertje) haar
elegante lederen handschoenen op de kassatoog laat liggen. Carols huwelijk is
een puinhoop, maar ze wil haar dochter niet lossen. De jonge en de al wat
oudere vrouw maken een reis ‘naar het Westen’, maar hun in 1952 nog verre van getolereerde
levensstijl zorgt voor verwikkelingen in Carols scheidingsprocedure. Carol
bezwijkt onder de druk en laat Therese schieten…
Natuurlijk wilde ik op den duur maar één ding en dat was dat die twee mensen elkaar voluit graag zouden mogen en kunnen zien.
Het was vooral de esthetiek van het camerawerk die me over
mijn aanvankelijke aarzeling heen hielp. Wie het werk van fotograaf Saul Leiter
kent, weet waar cameraman Ed Lachman de mosterd haalde. Tal van shots lijken
uit een fotoboek van Leiter geknipt: scènes achter glas gefilmd, liefst nog met
het raamwerk onscherp op de voorgrond; over ruiten neerwaarts glijdende
regendruppels en daarachter een smachtende schoonheid; de kleuren goudbruin
getint, verlevendigd met felle roden en gelen; veel aandacht voor auto’s,
belettering, hopperiaanse interieurs. Wat maakten ze in die jaren vijftig mooie
dingen! En dan begin je stilaan te begrijpen hoezeer Haynes’ verhaal (een
verfilming van de roman The Price Of Salt
van Patricia Highsmith) deze kleuren en het – ook door de muziek benadrukte
– trage tempo nodig heeft: de film is veel meer dan een liefdesverhaal, hij
schetst ook een beeld van een tijd waarin de dingen nog mooi waren en hun tijd
duurden. Maar dit alles zou niets zijn zonder de acteerprestaties van Blanchett
en Mara. Alleen daardoor kan de uitermate fragiele en met sentimentalisme
flirtende slotscène uitgroeien tot een ontroerende apotheose.
