In het vroege voorjaar van 1962 verhuisden mijn ouders
naar de Borinagestreek. Mijn moeder had het later over De Vlucht naar Egypte –
ik kom er nog op terug.
In het land tussen Mons en Charleroi sprak men Frans
of dan toch vooral Frans want in die tijd was de grote sloop van
industrie en mijnbouw nog niet op gang gekomen en dus waren er nog veel
gastarbeiders, in die tijd vooral Italianen. Ik schreeuwde om eten en kakte
mijn doeken vol en zette mijn eerste stappen in drie verschillende huizen in de
gemeenten Sint-Ghislain, Blaton en Hornu – de juiste volgorde is misschien
anders maar doet er niet toe want ik herinner me er niets van, ik was te jong.
Het is nu een streek van met berken en wilgeroos begroeide terrils,
wegroestende mijnlifttorens en grauwe, grotendeels verlaten arbeiderswijken.
Vincent Van Gogh had er met vette houtskool zijn stuntelige taferelen van
proletarische misère getekend. Henri Storck en Joris Ivens draaiden er in de
jaren dertig een sociaalrealistiche film over postindustriële verpaupering:
donkere voorovergebogen silhouetten sprokkelen hoog op de terrils nog stookbare
briketten. Niet ver daarvandaan, in Bernissart, werden in 1878 de
iguanodonfossielen opgegraven die Geert van Istendael inspireerden.
De Borinage zou uiteindelijk maar een passage blijken
te zijn. De karavaan deed nog kortstondig Kuurne aan, vlakbij mijn moeders
geboortedorp Bavikhove, om zich daarna definitief in Assebroek te vestigen,
eerst nog een zelfstandige gemeente maar na de grote fusie van 1971 onderdeel
van de Groot-Brugse agglomeratie.
Volgens de – vaak herhaalde – overlevering was mijn
allereerste woord een Fransachtig opneemsel: het nonsensicale laviéténapa. Maar mijn moedertaal werd
het Nederlands. Mijn broer en zus hadden minder geluk: zij waren, nog in
Limburg, school beginnen te lopen in het Nederlands, moesten zich dan een jaar
of drie in het Frans behelpen, om dan toch nog opnieuw over te schakelen naar
de andere landstaal. Mijn zus raakte door het leren tellen, rekenen en spellen
in twee verschillende talen tegelijk begrijpelijkerwijs de kluts kwijt en moest
haar eerste leerjaar overdoen. Al zal natuurlijk ook het vele verhuizen en het
dus telkens opnieuw moeten heropbouwen van een vriendenkring tot haar
verwarring hebben bijgedragen.
Lees hier
LVO vanaf het begin
