Doordat we thuis ABN spraken, heb ik altijd een
lastige verhouding gehad met het West-Vlaamse dialect, meer bepaald met de
Brugse variant ervan.
– E je je
revéllie nie ghoârt téh?
Ik was te laat op school aangekomen – in het eerste of
tweede studiejaar, dat weet ik niet meer – en mij werd, met die schelle, bijna
blaffend of keffend uitgesproken klanken, gevraagd of ik door mijn wekker heen
was geslapen. (Jacques Brel zei het ooit, en het werd hem niet in dank
afgenomen, dat Vlamingen blaffen.) Wist ik veel dat ze voor wat ik thuis
gewoon een wekker noemde in het Vlaams het Franse woord réveille gebruikten. Maar goed,
onoverkomelijk was die eigenaardigheid nu ook weer niet. Ik leerde al vlug dat
een villoo een fiets was (un vélo),
en een toeter een schommel – hoewel
dat tien kilometer verderop, in Oedelem, een kaltoeter was (en in het toen nog zeer verre, onbereikbare
Gent-en-omstreken een jutekako). En
zo waren er nog wel een paar: calsong
voor onderbroek (calleson) en calping (callepin) voor een notitieboekje, fetture voor kinderwagen (voiture;
fetture uitgesproken met een doffe e zoals in de of het), en kortewagen voor kruiwagen.
Het was gewoon een ándere taal, maar ik leerde mij
ervan te bedienen, al was het maar om bij mijn vriendjes en hun ouders geen
bekakte, beschaafde, indruk te maken. Want wij waren dan misschien geen
dialectsprekende boeren of arbeiders, maar toch ook geen nette burgers, laat
staan hogere burgerij.
Toch heeft die vreemdheid ten aanzien van het Brugs
mij nooit verlaten. Ik heb altijd wat ik dacht moeten vertalen in wat ik zei,
en wat de anderen zegden in wat ik begreep. En dit vertaalwerk remde mijn
spontaniteit. Mijn tong lag vaak in een knoop en van lieverleê heb ik vaak de
neiging gehad om het op een zwijgen te zetten. Je kunt gerust van
taalmisvorming of taalvervreemding spreken: ons pragmatische (en niet
sociologisch te rechtvaardigen) thuis-ABN wierp barrières op en heeft mij in
elk geval altijd het gevoel bezorgd dat ik mij in een vreemde taal moest
uitdrukken wanneer ik probeerde contact te leggen met mijn omgeving.
Lees hier
LVO vanaf het begin
