vrijdag 11 oktober 2019

LVO 30

LVO 29


Doordat we thuis ABN spraken, heb ik altijd een lastige verhouding gehad met het West-Vlaamse dialect, meer bepaald met de Brugse variant ervan.

E je je revéllie nie ghoârt téh?

Ik was te laat op school aangekomen – in het eerste of tweede studiejaar, dat weet ik niet meer – en mij werd, met die schelle, bijna blaffend of keffend uitgesproken klanken, gevraagd of ik door mijn wekker heen was geslapen. (Jacques Brel zei het ooit, en het werd hem niet in dank afgenomen, dat Vlamingen blaffen.) Wist ik veel dat ze voor wat ik thuis gewoon een wekker noemde in het Vlaams het Franse woord réveille gebruikten. Maar goed, onoverkomelijk was die eigenaardigheid nu ook weer niet. Ik leerde al vlug dat een villoo een fiets was (un vélo), en een toeter een schommel – hoewel dat tien kilometer verderop, in Oedelem, een kaltoeter was (en in het toen nog zeer verre, onbereikbare Gent-en-omstreken een jutekako). En zo waren er nog wel een paar: calsong voor onderbroek (calleson) en calping (callepin) voor een notitieboekje, fetture voor kinderwagen (voiture; fetture uitgesproken met een doffe e zoals in de of het), en kortewagen voor kruiwagen.

Het was gewoon een ándere taal, maar ik leerde mij ervan te bedienen, al was het maar om bij mijn vriendjes en hun ouders geen bekakte, beschaafde, indruk te maken. Want wij waren dan misschien geen dialectsprekende boeren of arbeiders, maar toch ook geen nette burgers, laat staan hogere burgerij.

Toch heeft die vreemdheid ten aanzien van het Brugs mij nooit verlaten. Ik heb altijd wat ik dacht moeten vertalen in wat ik zei, en wat de anderen zegden in wat ik begreep. En dit vertaalwerk remde mijn spontaniteit. Mijn tong lag vaak in een knoop en van lieverleê heb ik vaak de neiging gehad om het op een zwijgen te zetten. Je kunt gerust van taalmisvorming of taalvervreemding spreken: ons pragmatische (en niet sociologisch te rechtvaardigen) thuis-ABN wierp barrières op en heeft mij in elk geval altijd het gevoel bezorgd dat ik mij in een vreemde taal moest uitdrukken wanneer ik probeerde contact te leggen met mijn omgeving.


(wordt vervolgd)
Lees hier LVO vanaf het begin