 |
|
© Saving Private Ryan
|
3 november 2015
We bevinden ons in Londen, overal in de stad worden toneeltjes opgevoerd naar aanleiding van de opening van de Olympische Spelen. Wij proberen er ons zo ver mogelijk van te houden maar wanneer we op een terras aan een klein pleintje met bomen iets nuttigen, blijkt er ook daar een van die toneeltjes aan de gang te zijn. Het speelt zich af voor het raam van een pub – en daar, achter het glas van dat raam, zitten mensen aan tafeltjes van het spektakel te genieten. Nu ja, genieten, de vijf atleten voeren een soort van sadomasochistisch schouwspelletje op, waarbij ook wat bloot te zien is. De mensen in de pub kijken ongegeneerd toe en lijken er zich niet van bewust dat hun nieuwsgierigheid door de mensen op het plein, door ons dus, kan worden geobserveerd. Ik zit met een vrouw (het is mij nu niet duidelijk wie) aan een tafeltje en aan het tafeltje naast het onze zit een moeder met haar dochter. De moeder knikt me toe en pas dan herken ik haar. Ik ga haar groeten, en pas dan merk ik de eigenaardige blik van haar dochter en herinner ik mij dat die dochter lang geleden, toen ze nog een kind was, blind was. Ik groet ook haar – zij zegt mijn naam nog voor ik mij kenbaar heb gemaakt. Ik zeg haar, een beetje onhandig, dat ik mij herinner dat wij haar op een verjaardagsfeestje eens een set speciale stiften hadden cadeau gedaan waarmee ook blinden kunnen tekenen. Ja, dat herinnert zij zich nog, zegt het meisje. Meer nog, die stiften gaan nog altijd mee! Ondertussen is het toneeltje van de atleten afgelopen. We zien nu op een scherm dat aan de gevel achter ons is opgehangen hoe van een van de deelneemsters aan het toneeltje een interview wordt afgenomen. Zij is een ex-atlete, op een van de vorige olympiades behaalde zij een medaille. Ik herken haar, ik herinner mij dat ik haar toen erg mooi had gevonden. Nu is ze duidelijk ouder. Ze heeft kraaienpootjes rond de ogen, ze lijkt ook kleiner dan ze ooit was. Ze spreekt in de microfoon die haar wordt voorgehouden en maakt haar beklag over het toneeltje waaraan ze moest deelnemen. Die sadistische taferelen – ze had een van de andere ‘acteurs’, een voormalige kogelstoter, met een rietje op de blote bipsen moeten slaan – vond ze maar niets. ¶ Verbeelding en fantasie, dat is niet hetzelfde. Met verbeelding zeggen we wat volgens ons de waarheid is, hoe de werkelijkheid is – maar dan wel op een ándere manier. Fantasie houdt zich bezig met wat niet bestaat: trollen, cyclopen, zwerkbal en dergelijke. Een sterke verbeelding wórdt een werkelijkheid. Denk aan de openingsscène van Saving Private Ryan: de onvoorstelbare landing, gezien vanuit het perspectief van de inzittenden van de sloep, die wéten dat ze zo meteen misschien zullen worden neergemaaid, kun je nooit meer ánders zien dan zoals Spielberg het heeft verbeeld. (Joost de Vries, De republiek)
