VERTROUWENSCRISIS
1.
Abbie legt uit aan William waar ze mee bezig is. Ze fotografeert haar bezittingen. Ze maakt een zelfportret aan de hand van haar spullen. William vindt de foto’s ‘een beetje triest’. Hij voegt eraan toe dat hij niet weet waarom. Dan zegt hij dat hij het echt mooi vindt. Dan vraagt Abbie, aarzelend: ‘Do you want to fool around with me?’ William: ‘Really?’ Abbie: ‘Yeah.’ William, na enkele seconden: ‘Yeah. I do.’ Waarop Abbie zegt dat ze aan het herstellen is van baarmoederhalskanker. In het volgende beeld zien we William Abbie’s nek kussen. Ze zijn allebei gekleed. Abbie zegt dat Williams haar lekker ruikt. William neemt Abbie’s hand vast en zegt dat hij zijn shampoo zelf maakt. ‘Of course you do,’ zegt Abbie. William kust Abbie’s hand en regisseur Mills legt er ‘Drugs’ van Talking Heads bovenop, van het album Fear of Music uit, inderdaad, 1979. Daarbij monteert hij, in plaats van de vrijscène die we er eventueel bij kunnen denken maar die hij eigenlijk in het ongewisse laat, de foto’s van Abbie: een paar schoenen, een setje anticonceptiepillen, een slipje, een Nikon-fototoestel, een flesje, een beha, een foto van haar moeder… Tussen pil en slipje en slipje en fototoestel zien we een rijdende Mercedes: de aanloop naar de volgende sequentie. De muziek last de naad tussen beide sequenties.
2.
Abbie heeft Jamie meegenomen op een van haar uitgaansavonden in de stad. Ze hebben zich goed geamuseerd in een discotheek (de soundtrack van de film is erg belangrijk: down to earth punk versus de arty-farty hoekige poppy tunes van Talking Heads). Ze hebben ook diepgaande gesprekken gevoerd in een park. Ondertussen heeft Abbie foto’s gemaakt met haar Polaroidcamera. De volgende dag vertelt ze aan Dorothea hoe goed Jamie zich geamuseerd heeft. Daarop reageert Dorothea met mooie woorden die heel diep snijden (op 1:17:43): “You get to see him out in the world as a person. I never will.” En dan toont Abbie een van haar polaroids waarop een uitgelaten jongeman is te zien, helemaal niet de gereserveerde puber van thuis. De gelaatsuitdrukking die Annette Benning dan toont, precies die subtiele nuance van instemming en verdriet, verraadt welke fantastische actrice zij is. Ze is volledig mee in de rol die Mill haar heeft opgedragen.
3.
Jimmy Carter houdt een televisietoespraak. Het hele ‘gezin’ en nog enkele aangespoelden kijken. Op zich is het een vreemd geworden zicht: hoe een heterogeen gezelschap op eenzelfde scherm geconcentreerd is en een besef heeft van het historische gewicht van de woorden die worden uitgesproken. De speech gaat de geschiedenis in als de Confidence-speech, door toenmalig president Jimmy Carter uitgesproken op 15 juli 1979. De toespraak vergt een aandachtsboog van 32 minuten – alleen dat al zou nu ondenkbaar zijn. Mike Mills haalt er enkele fragmenten uit en mengt ze handig met relevante beelden uit het leven van de gezinsleden. De speech gaat over ‘a fundamental threat to American democracy’ en klinkt opvallend actueel, ja zelfs, gezien het tijdstip, visionair. (Interessant is natuurlijk ook te zien wat Mills uit de speech in the mix heeft weggelaten.)
Dit is wat de film heeft gehaald: “As you know, there is a growing disrespect for government (…) and for schools, the news media, and other institutions. This is not a message of happiness or reassurance, but it is the truth and it is a warning. (…) It is a crisis of confidence. (…) We can see this crisis in the growing doubt about the meaning of our own lives and in the loss of a unity of purpose for our nation. (…) too many of us now tend to worship self-indulgence and consumption. Human identity is no longer defined by what one does, but by what one owns. But we’ve discovered that owning things and consuming things does not satisfy our longing for meaning. (…) We are at a turning point in our history. (…) the path that leads to fragmentation and self-interest. Down that road lies a mistaken idea of freedom (…). It is a certain route to failure.”
De reacties van het gezelschap kunnen moeilijk uiteenlopender zijn. Iemand zegt: ‘Wow, he is so screwed. it’s over for him.’ Maar Dorothea is een andere mening toegedaan: ‘I thougth that was beautiful.’ Het heeft er alle schijn van dat zij daarmee de mening van de regisseur vertolkt.
Mike Mills, 20th Century Women (2016)
