24 juni 2005
ACCURAAT
Wat zou nu het verschil kunnen zijn tussen accuraat
verwoorden wat accuraat is, en nauwkeurig of precies verwoorden wat accuraat
is? Er moet wel een verschil bestaan tussen die woorden want waarom anders
zouden ze bestaan? Ik geloof niet in synoniemen, elk woord betekent iets
anders.
Accuraat en nauwkeurig en precies betekenen niet precies
hetzelfde. Ik probeer heel nauwkeurig te verwoorden wat accuraat kan zijn en
vertrek vanuit een vaag vermoeden dat het om een nuanceverschil gaat dat
misschien tot niets méér dan een verschillende klankkleur te herleiden valt,
dan tot een miniem, infiem, minuscuul vermogen van klinkers en klanken om
totaal andere werelden op te roepen. Ik weet het niet, hoor, maar accuraat
klinkt iets minder precies dan precies, terwijl precies daarom niet accurater
klinkt dan accuraat. (Ik laat nauwkeurig nu maar vallen, het wordt anders te
ingewikkeld.) Precies heeft met mikken te maken, accuraat vooral met snijden.
Precies met samenleggen of puzzelen, accuraat met uit elkaar halen en ontrafelen.
Precisie is meer iets voor de synthese, terwijl een analyse vooral accuraat
moet gebeuren. Ik associeer accuraatheid met een chirurg, precisie veeleer met
een bruggenbouwer. Of een horlogemaker. Accuraat is iets van woorden, precies
heeft iets met cijfers. Een accuraat gespeelde vioolsolo lijkt me
interessanter, mooier ook, dan een precieze. Het grote verschil is toch, denk
ik, dat precisie te maken heeft met wat in principe volledig voltooibaar en
perfect af te werken of te berekenen valt, terwijl accuraatheid veeleer van
toepassing is op iets wat al op voorhand moet worden opgegeven: het zal nooit
volmaakt zijn. Zoals bijvoorbeeld een beschrijving. Wat met accuratesse dient
te gebeuren komt altijd neer op: de meubels redden, er het beste van maken.
Precisie kan natuurlijk ook altijd mislukken, maar het accurate kan nóóit
volledig lukken – dat is al een veel aanzienlijker verschil dan alleen maar die
vage klankkleur van in het begin. Precies dat, die ingebakken eindigheid, maakt
accuraat altijd delicaat – en misschien is het die klankverwantschap die al in
mijn eerste vage vermoeden meespeelde.
Alle woorden, ook zogenaamde synoniemen, betekenen iets
anders. Maar het is nog veel straffer: elk zelfde woord betekent voor iedereen
iets anders. Zodat het aantal betekenissen het product is van het aantal
woorden en het aantal mensen.
