Een goed idee van die stamvader! En consequent volgehouden, zij
het toch wel met een mengeling van respect en verwondering en twijfel over waar
dit nu goed voor zou kunnen zijn, door zijn afstammelingen!
Welnu, origineel zal het idee wel niet geweest zijn. Er moeten
nog van die volstrekt nutteloze, obstinaat volgehouden, onzinnige fotoprojecten
zijn geweest. Ik kan er van meespreken want ik heb het voorbije jaar precies
hetzelfde gedaan, of toch iets gelijkaardigs. Van de enige op de dichtstbije
oever van het Stil Ende staande boom die ik vanop mijn terras aan de
achterzijde van mijn appartement kan zien, heb ik tussen het begin van de zomer
van 2019 en het begin van de zomer van 2020 een tweehonderdtal zo goed als
identiek gekadreerde foto’s gemaakt, Groei heb ik niet kunnen vatten, toch geen
merkbare groei, wel de verandering die de linde doormaakt in de loop van de
vier seizoenen: met en zonder en weer met wisselend gekleurd bladerdek. Ik
maakte de foto’s in alle mogelijke weersomstandigheden en op alle tijdstippen
van de dag en de nacht.
Powers laat de vierde van de Hoels, Nicholas, tot het besef
komen dat een dergelijk project hem ‘een andere kijk op de dingen’ (31)
oplevert. Ik kan dat bevestigen. Elke dag of om de paar dagen eenzelfde boom
observeren, leidt wel tot een ander tijdsbesef. Niet dat ik dat besef de hele
dag kan aanhouden – die boom blijft per slot van rekening maar een perifeer
item, hij staat niet naast mijn deur en ik eet of lees niet in zijn schaduw en
mijn voorvaderen liggen er niet onder begraven, zoals in Tot in de hemel wel het geval is – maar toch, ondanks de wisselende
luchten en kleuren en het veranderende licht en de jaarlijks terugkerende
metamorfoses van het bladerdek, straalt de boom op de oever van het Stil Ende
een vreemd soort van onverschillige, buiten de tijd, of toch buiten de
ménsentijd staande continuïteit uit. En wat er ook is: door mijn aandacht, die
ik met niemand anders hoefde te delen en die dus exclusief was, ontstond er
iets als een band, waardoor wij, de boom en ik, telkens ik op mijn wandelingen
onder zijn kruin door wandel, iets als een begroeting of toch minstens een
herkenning, een onderlinge compliciteit uitwisselen.
Zie hier voor de volledige
reeks op Instagram. Een chronologisch correcte lectuur van de reeks verloopt
van links naar rechts opklimmend van onder naar boven.
Richard Powers, Tot in
de hemel, 2018 (Nederlandse vertaling (2018): Jelle Noorman).
200723
