dinsdag 21 juli 2020

scherf 39

Ontsnapt aan corona

‘Antwerpen gaat zelf de contact tracing organiseren’ blokletteren de kranten. Van de door de Vlaamse overheid georganiseerde opsporing van besmettingshaarden komt niet veel terecht, dus gaan ze het in Antwerpen zelf doen. Wat het bericht er niet bij vermeldt, is dat het initiatief niet uitgaat van stad of provincie, maar van Geneeskunde voor het Volk, de medische poot in die regio van de PVDA. En laten dat nu net twee organisaties zijn waar de recent overleden arts en activist Dirk Van Duppen zich vier decennia lang voor inzette.

Je wenst niemand een te kort leven toe, en al zeker niet zo’n goede en waardevolle mens als Dirk Van Duppen, maar op de een of andere manier is het misschien goed dat hij, ziek zijnde, niet nog eens die hele pandemie over zich heen heeft moeten krijgen. Hij is net op tijd vertrokken om daaraan te ontsnappen. Daaraan moest ik denken toen ik in zijn afscheidsboekje Zo verliep de tijd die me toegemeten was het volgende las: ‘Strelen, omhelzen, schouderklopjes, een hand geven: onze huid is een van onze belangrijkste sociale organen.’ (111) De context van dit citaat is een – summiere – evocatie van de theorie dat het zorgen en het empathisch-fysiek met elkaar omgaan beter aansluiten bij de ware aard van de mens dan de concurrentiële meedogenloosheid van het kapitalisme.

In datzelfde boekje, enkele bladzijden verder en al evenzeer min of meer visionair anticiperend op de coronacrisis, heeft Van Duppen het over de ondergewaardeerde zorgpersoneel. ‘Als ik verpleegkundigen naar een burn-out zie schuiven, dan komt dat niet alleen door de slechte werkomstandigheden, magere lonen en onregelmatige uren. Dat komt vooral omdat ze geen tijd meer krijgen om datgene te doen waarvoor ze hun beroep kiezen, namelijk zorg verlenen voor de patiënten of aandacht geven aan de bejaarden.’

Enkele maanden nadat dit opgetekend werd, zag de wereld er helemaal anders uit en kwam schrijnend aan het licht wat Van Duppen tegelijk vaststelde en aankondigde. Maar toen was hij er niet meer. Wat missen we hem.

Dirk Van Duppen, Zo verliep de tijd die me toegemeten was (2020).

foto: Maxime Minsen
200719