LVO 87
Onder de televisie, die in de zithoek een prominente plaats innam
tegenover de relaxstoel waarin moeder haar talloze eenzame uren doorbracht en
steeds vaker wegdommelde en waarschijnlijk ook regelmatig midden in de nacht
wakker schrok, versuft en gedesoriënteerd, stond de rij videobanden die zij een
decennium of twee geleden was beginnen te verzamelen. Toen was zij nog genoeg
bij de pinken geweest om een onderscheid te maken tussen wat ze wilde zien,
plande te zullen zien, al gezien had en niet meer het bekijken waard achtte. De
nu al geruime tijd stof verzamelende magneetbanden hadden ruim hun dienst
bewezen. Mijn moeder had een vernuftig systeem ontworpen om ze maximaal te
laten renderen. Ze had een notaboekje gekocht, zo een dat wordt gebruikt om
adressen en telefoonnummers te noteren van bekenden of anderszins belangrijke
mensen, van mensen in elk geval van wie de coördinaten om een of andere reden
het noteren waard zijn – en dat kan dan maar beter op een overzichtelijke
manier gebeuren. In zo’n notaboekje, dat is algemeen bekend, speelt het alfabet
als ordeningsprincipe een belangrijke rol: middels uitsparingen in de
rechterrand van de bladzijden en de daar gedrukte opeenvolgende letters waar je
als het ware de vinger op kunt leggen, vindt de gebruiker meteen de plaats in
het cahier waar hij de items heeft genoteerd die met die letter in verband
kunnen worden gebracht en doorgaans is dat omdat hun naam of titel die letter
als initiaal heeft. Nu had mijn moeder, die, zoals zoveel eenzame oude mensen,
televisieverslaafd was en daarbij niet zo veeleisend was, geen tijd om alles
wat ze wilde bekijken meteen te bekijken – zeker ook omdat haar geliefkoosde
programma’s vaak op dezelfde uren werden uitgezonden door concurrerende zenders
die elkaar de loef wilden afsteken. Zij beleefde haar hoogtijdagen als
tv-consument in de tijd van de videorecorder en God ja, die innovatie was voor
haar een zegen gebleken! Dank u, Panasonic!
Hoezeer moeder ook voorbestemd was om later te verdwalen in de
wereld van digitale gadgets en gebruiksonvriendelijke apparaten, een
videorecorder programmeren kon zij als de beste. Zij schafte zich een stapel
videocassettes aan, en daarop nam zij dan de programma’s op die zij niet meteen
kon bekijken: Familie, Thuis, een Frans psychologisch drama,
een documentaire over een Weense walsschool of een kunstschaatskampioenschap,
en zij schreef in het notaboek op een bladzijde in de lettersectie die
correspondeerde met de gebruikte videoband – nadat zij elke band van de stapel
met een letter uit het alfabet had gemerkt – de titel van het programma bij.
Zolang zij die laatste aflevering van Tatort
of Zondag Josdag niet bekeken had,
bleef de band die zij daarvoor had gebruikt van hergebruik uitgesloten. Als zij
zin had om buiten de piekuren naar tv te kijken – wat zelden niet voorviel –
dan had zij maar in het voormalige adressenboekje te kijken om een programma
uit te kiezen. En als zij het dan bekeken had, schrapte zij de titel – waardoor
meteen de desbetreffende band opnieuw beschikbaar werd.
Ik vond het systeem ingenieus en introduceerde een iets minder
rigoureuze versie ervan dan ook in mijn eigen gezin. Later, toen alles voorbij
was, zou ik tot de conclusie komen dat het videocassette-adressenboekje van
mijn moeder een van de belangrijkste invloeden kon worden genoemd die zij na
mijn achttiende levensjaar op mij had uitgeoefend.
Lees hier
LVO vanaf het begin
