de herfst van 2016 – 5

Gisteren postte Stefaan Verdonckt, een van mijn FB-contacten, een oproep om een petitie te tekenen: ‘Sauvez le penis / Red de penis’. De petitie wil de beslissing van het schepencollege van het Brusselse Sint-Gillis om een ongevraagd tot stand gekomen grote muurschildering te verwijderen aanvechten. Omdat het ‘kunst’ is. De schildering stelt een penis voor, in rust welteverstaan, maar dat doet er eigenlijk niet toe. De toelichting bij de petitie gaat als volgt: ‘Het schepencollege van Sint-Gillis heeft beslist: de grote muurschildering met penis aan de Bareel van Sint-Gillis wordt binnen de drie weken verwijderd wegens te choquerend. Omdat iedere vorm van creativiteit in onze stad belangrijk is, willen wij ijveren voor het aanblijven van de Penis. Dit als tegengewicht aan de voorgekauwde “toeristische street art” die we als Brusselaar sowieso al opgedrongen krijgen.’ (sic)

Ik reageer op het verzoek van mijn FB-contact en krijg vervolgens een hele discussie over me heen, waarin de Middeleeuwen, de Inquisitie en de nazi’s niet onvermeld blijven:

Pascal Cornet Is dit 'kunst'? Is dit op bestelling aangebracht? Is dit voorgelegd aan een democratisch gemachtigde jury? Ik ga die petitie in elk geval niet ondertekenen.

Denis Bouwen Het is redelijk smakeloos, anderen mogen het "redden" :)

Stefaan Verdonckt Natuurlijk is dit smakeloos en natuurlijk is dit kunst en natuurlijk is dit provocerend. Net omdat het provoceert is het goede kunst.

Ingrid Buys pascal :doe niet zo zwaarwichtig….het is maar een penis, alle mannen hebben dat (is dat dan smakeloos? ) en degene die dat daar geschilderd of getekend heeft zal dat niet gemakkelijk gehad hebben daar op die hoogte…. vrijheid van uitdrukking is belangrijk…en alle vormen van vrijheid worden tegenwoordig bestraft of afgeschaft…. foei!!!

Stefaan Verdonckt En we gaan toch niet vooraf overleggen over wat kunst mag zijn? Dat is middeleeuwen...

Ingrid Buys inderdaad en de inquisitie is weer goed in gang Stefaan Verdonckt

Denis Bouwen Wie dit kunst vindt, mag dat vinden hoor. Net zoals anderen het maar niks vinden. Met inquisitie heeft dat niets te maken

Stefaan Verdonckt Kunst, Denis, gaat niet over iets mooi of lelijk vinden. Of smaakvol of niet.

Denis Bouwen Ook daarover zullen meningen zeker uiteenlopen :)

Stefaan Verdonckt Dit is een perfect schot in de roos om juist die vrijheid die aan kunst eigen moet zijn te verdedigen van die kunstenaars in Sint Gillis. En juist daarom is het kunst.

Denis Bouwen Men kan niet "inquisitie" roepen en dan verwachten dat iedereen dit kunst vindt. Wat dat is dan ook een vorm van inquisitie :)

Ingrid Buys ik roep dat niet :inquisitie/ dit gaat alleen over een middeleeuwse mentaliteit van vooraf overleggen wat kunst is zoals Stefaan het zei…ik moet altijd maar 1 woord zeggen en ze zijn vertrokken

Stefaan Verdonckt Toen Picasso of Van Gogh de eerste keer exposeerden riep men ook "smakeloos!" of "dit is geen kunst!".

Denis Bouwen Die Gedanken sind frei :)

Stefaan Verdonckt En de nazi's hadden ook een lijst van Entartete kunst.

Ingrid Buys de nazi's waren zot van kunst …om de macht en het geld pikten ze vanalles ….

Denis Bouwen Dus al wie dit maar niks vindt, is een nazi of wat. Komaan zeg :)

Stefaan Verdonckt Heeft iemand dat gezegd, Denis? Nee, niemand heeft dat gezegd.

Stefaan Verdonckt Of iets kunst is hangt niet van smaak af. Punt.

Denis Bouwen Sleur er dan de nazi's niet bij hé, idem voor inquisitie, jongens toch

Stefaan Verdonckt Het gaat over of de goegemeente vooraf dient te beslissen of een kunstwerk aanvaardbaar is. Niet dus.

Denis Bouwen Hang het in jullie keuken of in jullie wc, nog beter :)

Pascal Cornet Inquisitie? Nou moe. Zeg dan dat woord niet, hé, Ingrid, als je het niet meent. Het gaat mij niet om wat het kunstwerk voorstelt of hoe het is voorgesteld. Het gaat mij niet eens om of het nu kunst is of niet. Dit is openbare ruimte – en bovendien behoort die zijgevel aan iemand toe, die zal ook wel zijn zeg hebben. Je kunt niet zomaar elke 'ingreep' in de openbare ruimte toelaten. Het schepencollege beslist, lees ik. Welnu, dat college is door de kiezer gemandateerd. Drie weken om nog van die muurschildering te genieten lijkt me zelfs nog een mooie toegeving. En al dat gelul, excusez le mot, over de 'vrijheid' van de kunst, neen, daar doe ik niet aan mee. Kunst is altijd ook een sociaal en maatschappelijk fenomeen. Vrijheid, ook die van de kunstenaar, eindigt waar die van anderen begint. En als ik in die straat zou wonen, zou ik graag over de vrijheid beschikken om niet tegen dat ding te moeten aankijken. – En ja, je zegt het zelf, Stefaan Verdonckt: exposeren! Dat is nog wat anders dan wat hier het geval is. (Lap, daar zijn de nazi's ook al.)

Ingrid Buys een museum is ook een openbare ruimte

Pascal Cornet Ja, maar daar ga je niet zomaar ongevraagd een schilderij kunnen maken.

Stefaan Verdonckt Kunst in de openbare ruimte die de publieke opinie niet beroert is mislukt. En dat kan van dit werk absoluut niet gezegd worden.

Kunst moet niet aan smaak of normen beantwoorden. Dan is het behangpapier. Decoratie.

Pascal Cornet Als je met 'beroeren' provoceren bedoelt, dan kunnen we ook met hakenkruisen beginnen en met Mohammedcartoons op bushokjes. Waarom niet? In die betekenis opgevat vind ik niet dat kunst moet 'beroeren' en ben ik het niet met je eens dat kunst die niet beroert 'mislukt' is. Als je met 'beroeren' ontroeren bedoelt, dan kan ik je zeggen dat die slappe lul mij niet beroert, en dat ik ook niet op commando van één-twee-drie kan 'beroerd' worden. Ik heb het niet over 'smaak of normen', en ook niet over decoratie. Er zijn voorbeelden van op legale manier tot stand gekomen kunst in de openbare ruimte, die wel degelijk beroeren, zelfs in de beide betekenissen. Er zijn niet veel van die voorbeelden, maar ze zijn er. Ik denk aan het Holocaustmonument in Berlijn. Goede architectuur hoort daar eigenlijk ook bij. Maar de voorbeelden zijn schaars.

Peter Koch Speelt in dit hele verhaal de eigenaar van de muur of de bewoner van het huis een rol?

Pascal Cornet volgens Stefaan Verdonckt niet, denk ik

Stefaan Verdonckt Hij schijnt geen bezwaar te maken.

Pascal Cornet Moeilijk hoor, Stefaan. Als Wim Delvoye een drol op mijn stoep parkeert, of Daniel Spoerri een uitgeregende ontbijttafel, of als Jan Fabre mijn brievenbus volplakt met heps, dan mag ik dat niet opruimen omdat het kunst is? No way wat mij betreft. Meer nog, ik eis dat ze het zelf opruimen.

Marco Purini Helemaal niets met censuur te maken. Het gaat erom of deze vorm van kunst wel geschikt is voor deze locatie.

Jan De Zutter Moet kunst geschikt zijn voor iets, iemand of voor een locatie?

Pascal Cornet ja

4463

160728

facebookbericht 938

de burgemeester van Antwerpen laat zich op de radio emotioneel uit over de dood van zijn vader

Ik wil best geloven dat zijn gevoelens oprecht zijn. Elk normaal mens heeft gevoelens en ik ga er nog altijd van uit dat hij min of meer een normaal mens is. Ik wil ook best geloven dat hij tijdens dat interview niet manipulatief aan het rekenen was, dat hij meegesleept was door het moment. Misschien was hij ook een beetje moe, na al die discussies van de voorbije week. Dan wordt een mens al eens  gemakkelijker emotioneel. Dat wil ik allemaal best geloven. Maar wat ik niet begrijp, is de timing van dit twee uur durende radio-interview op de openbare omroep. En dat voor iemand die zelf beslist wanneer en met wie (meestal alleen) hij op die openbare omroep, waarvan hij nota bene via de Vlaamse regering de centen beheert, komt opdraven. En dat doet hij dan niet om het publiek te plezieren, maar louter en alleen in functie van zijn electorale agenda. Neen, de timing van dit interview, na alle hommeles binnen de partij de voorbije week: dat is de essentie van dit verhaal. Wie heeft dit interview geregeld? Wanneer is het afgesproken? Voor oprecht persoonlijk verdriet, of het nu intiem of in het openbaar wordt uitgedragen maakt niet uit, past alleen respect. En dat geldt voor het verdriet van vriend én vijand.

de herfst van 2016 – 4

De zomer is voorbij. De nazomer nu stilaan ook. Het is zondag. Ik ben ziek, gekluisterd. Keel, luchtweg. Er is ademnood, benen van fluweel. Ik lees een bladzijde in bed en ben wég. Mijn ogen vallen dicht, een flard van een droom bezet mij. Wakker alweer, ik kijk op het uurwerk, enkele minuten slechts zijn voorbijgegaan. Ik sta op, neem opnieuw mijn boek ter hand. Of neen, ik schrijf eerst enkele zinnen neer. Deze. Is er iets op Facebook. Neen, er is niets op Facebook. En zelfs als er iets op Facebook zou zijn. Ik denk aan wat te doen. Honderd projecten, duizend boeken. Maar ik moet door mijn mond ademen en er kriebelt iets weerbarstigs in mijn keel. Waar is mijn bril, waar is mijn telefoon. Waar is het boek dat ik net nog in bed lag te lezen. Het ligt nog op het bed. Ik ga het halen. Ga op het bed zitten. Mijn bril staat op mijn hoofd. Ik ga liggen. Een bladzijde, ik ben wég. Een droom, een flard daarvan. Ik word wakker, ik kijk op het uurwerk. Enkele minuten slechts zijn voorbijgegaan. De zondag is nog lang. Ik zet de waterketel op het vuur en ga bij het raam staan. Buiten is het nu bewolkt. De buienradar voorspelt regen, zo tegen een uur of vijf. Een kind roept in het park. Het is merkbaar frisser nu. Ik ga aan de computer zitten en schrijf deze zinnen op. De ketel fluit. De herfst is begonnen. De herfst van 2016.