ACHTERGROND
Een schilderij is een tweedimensionaal vlak waarop een
kleurenpatroon is aangebracht en elke vierkante centimeter moet er evenveel toe
doen. De opsplitsing afbeelding-achtergrond is strikt genomen even relevant
voor de appreciatie van het schilderij als het onderscheid
voorzijde-achterzijde. Eigenlijk heeft het bij schilderkunst geen zin om van
een achtergrond te spreken: alles in het schilderij is voorgrond. Of hoort dat
te zijn: een goed schilderij heeft geen achtergrond. De lijst aan de groenige
muur achter de uit heel veel zwart opgetrokken op een stoel gezeten oude vrouw
van Whistler (zijn moeder) is even belangrijk als de uit heel veel zwart
opgetrokken oude vrouw van Whistler (en voor de groenige muur zelf geldt
hetzelfde). De ruimte tussen Morandi’s flessen is even belangrijk als Morandi’s
flessen en vórmt ze evenzeer als wat binnen de contouren van de flessen valt.
Van Monets waterlelies zijn de bloemen niet essentiëler dan de bladen of het
water. En in de vlammende pijnbomen ruist bij Van Gogh evenveel razernij als in
zijn meest gekwelde ogen. Maar voor de schilder van de wenende clown is het
echt wel een urgent probleem hoe op acceptabele manier de ruimte naast al dat
uitzichtloze sentiment te konterfeiten. Want verf moet er op, het volledige
doek moet gevuld, je kunt moeilijk een wenende clown afbeelden met een
rechthoekige kop die precies in de lijst past.
