Geachte
samensteller van het 20 uur-journaal van 29 xi 2001,
Dat u dat
teruggevonden kind vooraan in het nieuws plaatst, en daarenboven op een cynisch
obscene manier die huilende vader uitvoerig in beeld brengt, vind ik bijzonder
bedenkelijk. Ik hoop dat u dat zelf ook vindt en dat u zich in de toekomst niet
opnieuw aan dit soort populistische stemmingmakerij bezondigt.
Vriendelijke
groet,
Pascal Cornet
*
Geachte kijker,
dank voor uw reactie.
Het onderwerp van het ontvoerde kind heeft de
voorbije dagen in zowat alle kranten de voorpagina's gehaald.
We zijn er van overtuigd dat heel wat van onze
kijkers deze zaak met belangstelling en medeleven gevolgd hebben. Hevige
emoties zijn in dergelijke omstandigheden de normaalste zaak van de wereld,
maar onze 'cultuur' heeft het er nog altijd moeilijk mee om die emoties ook te
laten zien. Het wordt als iets privé bestempeld dat niet bestemd is dus voor
'publicatie'. We kunnen daar zeker begrip voor opbrengen. We proberen ook
zoveel mogelijk rekening te houden met deze vraag om privacy. In dit geval
vonden de feiten plaats in een leefgemeenschap waar het omgaan met en publiek
tonen van emoties tot de normale dagelijkse cultuur behoort.
Er was dus m.a.w. vanwege de ouders zeker geen
vraag (noch impliciet, noch expliciet) om deze beelden niet uit te zenden,
integendeel. In andere vergelijkbare gevallen (bijv. begrafenis van een
vermoord kind) hebben we uiteraard de uitdrukkelijke vraag van de ouders
gerespecteerd om geen beelden te maken op of van de begrafenis.
Rudi D.
coördinator Tv-nieuwsdienst
*
Geachte heer D.,
Uw antwoord
overtreft mijn ergste vrees. Het selectiecriterium van de samenstellers van het
journaal is klaarblijkelijk: wat spreekt onze 'kijker' aan? En dat niet alleen,
aangezien die 'kijker' niet alleen 'belangstelling' heeft maar ook 'medeleven',
moet het journaal méér dan enkel informatief zijn. Het moet aan des kijkers
behoefte aan emotie tegemoetkomen. Daarmee bevestigt u, gewild of ongewild, dat
u zich bezondigt aan sentimentalisme. Onze gevoelsarme (daar heeft u wél
gelijk) samenleving hunkert naar emoties, en het journaal voelt zich geroepen
om daarin te voorzien (daar heeft u absoluut géén gelijk: het journaal heeft
een àndere taak en hoeft zich van emoties in principe niets aan te trekken). Uw
antwoord overtreft mijn ergste vrees omdat uit elke zin erin blijkt dat u
volledig doordrongen bent van deze doctrine – in die mate zelfs dat u zich daar
geen vragen bij stelt en het voor waar opdient. Ik, die objectieve informatie
wens en niets dan objectieve informatie, ben daar niet van gediend. Als ik
tegenwoordig naar uw journaal kijk, verneem ik meer over wat er fout gaat in de
journalistieke wereld dan over wat er fout gaat in de wereld.
In het concrete
geval van de twee ouders-met-tranen-van-opluchting: het is niet omdat die
ouders dat vragen, dat u ze zo lang in beeld moet brengen. En het is niet omdat
het allochtonen zijn dat u ze – met de ondertoon van kijk nu eens hoe goed die
allochtonen met hun emoties omgaan – extra aandacht moet geven. Bespaar ons
alstublieft dat opgeheven multiculturele vingertje! (En verdenk mij nu niet van
racisme!) Mijn kritiek blijft dat u dit item – een non-event eigenlijk –
gedurende bijna vijf minuten vooraan in het nieuws hebt geplaatst – het wereldnieuws
welteverstaan! – en dat blijft een kwalijke blunder.
Dank voor uw
antwoord en vriendelijke groet,
Pascal
Cornet
*
Geachte heer,
Kijkers verschillen van mening over het omgaan
met emoties. Het nieuws is zeker geen emo-tv, integendeel. Maar het tonen van
nieuwsfeiten roept ongewild emoties op.
In tegenstelling tot wat u beweert, al
respecteren we uiteraard uw mening, heeft de VRT-nieuwsdienst een duidelijke
beleidslijn over het omgaan met emoties en het respect voor de privacy, en die
is zeker niet wat u beweert.
Wij krijgen ook (eigenlijk veel meer) mails van
kijkers die vinden dat we veel te weinig aandacht hebben voor de gewone dingen
en emoties des levens.
Ons antwoord is dan altijd wat u zelf schrijft:
het nieuws is belangrijk; dat is het enige keuzecriterium.
Er lopen duidelijk verschillende lijnen door
onze maatschappij als het over omgaan met media gaat. De openbare omroep is er
een van alle Vlamingen, maar heeft duidelijk ook een kwaliteitsopdracht, zeker
waar het om nieuws gaat.
Ik ben er van overtuigd dat u niet alleen staat
met uw mening, maar ben er evenzeer van overtuigd dat uw standpunt door zeer
veel Vlaamse kijkers betwist wordt.
De vraag is dan: moet de VRT kiezen voor deze
of gene overtuiging/verwachtingspatroon? Het antwoord is en blijft: wij kiezen
voor nieuws, voor zo groot mogelijke kwaliteit en voor toegankelijke
uitzendingen voor alle Vlamingen (P.S. de behjeersovereenkomst bevat een
dwingende bepaling dat wij gemiddeld 1.500.00 Vlaamse kijkers per dag moeten
bereiken met onze informatieuitzendingen; die norm is ons opgelegd door het
Vlaams Parlement als ultieme verantwoording voor de besteding van het overheidsgeld
aan de VRT).
Tenslotte: als u zegt: "ik ben daar niet
van gediend", dan vraag ik mij af wie er hier nu een vingertje heft?
Hoogachtend,
Rudi D
*
Geachte heer D.,
Ik mag in een
kijkersreactie het vingertje heffen – ik kán trouwens niet anders want mijn
reactie is per definitie subjectief en ingegeven door een morele overtuiging. U
mag dat in een nieuwsuitzending níet want in een nieuwsuitzending moet u zo
objectief mogelijk nieuws brengen. Dat is, om het aanschouwelijk voor te stellen,
de reden waarom ik liever Bavo Claes of Sigrid Spruyt heb dan Martine Tanghe.
Maar goed.
Wat de
meerderheid van de kijkers denkt, daar trek ik mij niets van aan. Een blik op
de wereld rondom mij volstaat om mijn overtuiging te sterken dat de waarheid
die ik het verdedigen waard acht niet altijd de waarheid van de meerderheid is.
Elitair?
Natuurlijk ben ik elitair. In mijn optiek is dat een compliment!
Anti-democratisch?
Natuurlijk niet. Maar in een democratie die bepaalt dat de domheid – die zelf
niet om democratie maalt – regeert, voel ik mij geroepen om zéér onverdraagzaam
te zijn.
Negatief
mensbeeld? Misschien – maar ik blijf bereid mij van het tegendeel te laten
overtuigen.
Een sombere
kijk op het leven? Tja. Een mens zou van minder somber worden. Maar ik sus mijn
geweten met de wetenschap dat echte somberheid op onverschilligheid en
afzijdigheid uitloopt, en niet op het zich ergeren en het zich kwaad maken en
het zich de moeite getroosten om een en ander alsnog te formuleren...
De instructie
van de overheid – anderhalf miljoen Vlamingen per dag met het nieuws bereiken –
acht ik volkomen in overeenstemming met de tijdgeest. Een tijdgeest die onder
meer wordt gekenmerkt door ongemak, in verachting ontsporend, bij alles wat
niet in twee woorden duidelijk te maken is; door behoedzaamheid tegenover alles
wat van een geruststellende gemeenschappelijkheid afwijkt; door het zich
wentelen in de behaaglijke commerciële logica van het grootste bereik
(kijkcijfers, reclame, etc...); door het zich koesteren in emoties en
sentimentaliteit... Enzovoort.
Een goed
journaal waar vijf mensen naar kijken is beter dan een slecht journaal waar
vijf miljoen mensen naar kijken.
U moet mij bij
gelegenheid eens uitleggen wat volgens u het noodzakelijk verband is tussen
'kwaliteit' en 'bereik' – een verondersteld verband waaraan u zich blijkbaar
bereidwillig onderwerpt (waarmee ik niet zeg dat u het onderschrijft). Denkt u
nu echt dat het journaal gegarandeerd goed is als u er anderhalf miljoen
kijkers mee bereikt? De waarheid is dat dat anderhalf miljoen allang niet meer
geïnteresseerd is in objectieve en volledige berichtgeving. Het principe 'U
vraagt, wij draaien' leidt onherroepelijk tot middelmaat en vervlakking. 'Veel
te weinig aandacht voor de gewone dingen en emoties des levens', zegt dat
anderhalf miljoen? Maar dat het dan naar ándere programma's kijkt: het journaal
hoort nu juist alles behalve 'het gewone' te brengen; het journaal brengt
nieuws, en dat is – per definitie – wat afwijkt van het gewone! En als het saai
is, wel, dat het dan saai weze.
Natuurlijk kan
nieuws emoties opwekken. Maar u mag (de behoefte aan) emoties niet het nieuws
laten opwekken. Wie dat doet, spant de kar voor het paard.
Overigens kan
ik het zeer waarderen dat u tijd uittrekt voor deze conversatie. Mijn dank
daarvoor,
Vriendelijke
groet,
Pascal Cornet
