Ik weet niet of deze foto bij iedereen op die manier werkt, maar ik vermoed dat de meesten niet meteen zien waar hij over gaat. Ze worden, denk ik dan, van op het oksaal in deze kerk aangetrokken door het licht en zien het schip, met helemaal voorin dat imposante kruisbeeld. Dan vragen ze zich af waarom dat allemaal zo onscherp moet, en pas daarna bekijken ze wat op de voorgrond te zien is. En ja, daar bevindt zich het eigenlijke onderwerp van de foto: het vertederende gebaar van het kind, maar ook – misschien vooral – het oogcontact tussen kind en fotograaf.
De vader en de beschermende hand van het kind: dan
krijgt dat kruis toch zijn betekenis.
Een dergelijke lectuurchronologie, leesvolgorde of leesrichting kan van een foto een sterke foto maken. Je ziet eerst dit, dan dat – en vervolgens besef je dat je niet meteen het juiste zag. De foto bevat een element van misleiding, hij zet de toeschouwer op het verkeerde been. De toeschouwer wordt even uit evenwicht gebracht – wat hier, maar dat is hineininterpretierung, lijkt te worden gesuggereerd of geïllustreerd door het lichtjes uit balans zijn van de compositie – en krabbelt dan opnieuw recht bij een juiste lectuur. Dit lichte evenwichtsverlies veroorzaakt een glimlach, een soort van opluchting; het heeft in elk geval iets lichts; vaak brengt dit mechanisme van eerst fout en dan juist ‘lezen’ een element van humor binnen.
Het schip en de kerk ben ik al lang vergeten, ik zou
bij God niet weten waar (in Frankrijk) dat ergens was. Maar de blik van dat
kind blijft me bij.
Ergens in Frankrijk
– 080819
