voor deze
rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen
7 november 2006
ACTUALISEREN
Op het eerste gezicht lijkt het evident dat wat in een
gewijzigde context niet meer voldoet, zich moet aanpassen. Zoniet dreigt
veroudering, voorbijgestreefd-zijn, onaangepastheid: in onze wereld van
voortdurende beweging allemaal namen van de ergste vloek. Actualiseren is
altijd een soort van synchroniseren: van wat aan het verouderen was met wat, op
sleeptouw genomen door de voorthollende tijd, zich intussen heeft ontwikkeld.
Het is altijd: een achterstand wegwerken. Het vreemde dat zich daarbij voordoet
is dat wie zich tot dit actualiseren, dit achternahollen geroepen voelt
(hoewel, meestal is het geen roeping maar een gedachteloze, om niet te zeggen
dwangmatige houding), doet alsof deze actualisering definitief zal zijn. Altijd
is de vooronderstelling aanwezig dat de tijd voorgoed kan worden bijgehaald. Om
te actualiseren is het, precies zoals bij een chirurgische ingreep het hart van
de patiënt moet worden stilgelegd, nodig om de tijd stil te zetten. Wie
actualiseert moet argeloos zijn en kan nu eenmaal geen rekening houden met het
onvermijdelijke feit dat zijn actualisering gedoemd is om weer door de tijd te
worden achtergelaten, sterker nog: reeds haar veroudering in zich draagt. Het
dwangmatige van dit actualiseren toont zich wanneer, bijvoorbeeld, in een
bureaucratie om de zoveel jaar dezelfde regels, die allang hun deugdzaamheid
hebben bewezen en dus geen actualisering behoeven, op een welhaast rituele
wijze ter discussie worden gesteld.
De wijze doorziet dit, bevindt zich in rust en maakt zich
niet meer druk. Hij beseft dat de actualiteit en de actualiteitswaarde van de
dingen betrekkelijk zijn. Hij laat maar hollen en staat zelf stil en maalt niet
om achterstand.
Voortdurende beweging, ja, dat is, binnen een ruimer
perspectief, ook een stilstand.
