In 1969 kwam een etappe van de Tour de France aan in het – ondanks de landsgrens en de rivier – vlakbij Stokkem gelegen Maastricht. Ik weet het want ik was erbij. Het was het jaar van Eddy Merckx’ eerste tourzege. Hij was de eerste Belg in dertig jaar die erin slaagde om de Ronde van Frankrijk te winnen, maar hij moest een deel van de belangstelling die hem als vanzelfsprekend te beurt viel, delen met dat andere majeure evenement van die zomer: de eerste stap van een mens op de maan. In België wist men niet welke van de twee prestaties het hoogst moest worden aangeschreven.
Mijn grootvader
had – terecht – geoordeeld dat een touraankomst zo dicht bij huis een
memorabele gebeurtenis was, en we waren er dan ook in zijn bleekblauwe VW
naartoe gereden. We zullen de Maas allicht in Visé zijn overgestoken.
Nu ja,
memorabel. Ik herinner me niet zoveel van die dag. We zullen ongetwijfeld lang
gewacht hebben, we zullen de reclamekaravaan hebben zien passeren, en dan was
er dat bangmakend dichtbij voorbijflitsende peloton: de ruis van de fijn
afgestelde raderwerken, heel even dat intense parfum van zweet en massageolie,
de schittering van het zonlicht op de wentelende spaken. Maar dat alles
fantaseer ik nu maar: ik weet dat het gebeurd is en dat ik erbij was, maar ik
zie en hoor en ruik het niet meer. Enkele seconden van lang verbeide sensatie –
en het was alweer voorbij. We vernamen pas later wie enkele hectometers
verderop de massaspurt had gewonnen. Wikipedia leert mij nu dat het de Belg
Julien Stevens was. Zó lang is het geleden, er waren nog coureurs die Julien
heetten.
Zie mij daar
staan, samen met mijn neefjes Serge en René en mijn imposante grootvader, heel
klein tussen de spijlen van die nadarafsluiting – ik was nog te klein om er
bovenuit te kijken. Het was allemaal goedbedoeld en jawel, ik wéét het toch
nog, maar het was een vergissing om aan de binnenzijde van een bocht te gaan
staan. Daardoor passeerden de renners veel te dicht, hadden we ze maar enkele
seconden in beeld, en ontbeerden we elk overzicht. Onze plaatskeuze bekortte de
sensatie aanzienlijk. Maar die was er misschien des te heviger door – ik zal
het nooit weten.