15 maart 2013
vooraf: deze tekst is geschreven op 15 maart 2013
Het politieke klimaat. Een collega in een van mijn werkomgevingen
had bij een vorige gelegenheid laten verstaan dat hij een hoge functie
bekleedt bij de N-VA. Ik had me voorgenomen om daar niet op in te gaan,
kwestie van op mijn werk geen hommeles aan te richten: ik ken mezelf. Maar ik
heb er niet aan kunnen weerstaan.
Tijdens een pauzemoment las ik in de krant over de
beslissing van burgemeester De Wever om op 1 mei in Borgerhout een betoging toe
te laten van de extreem-rechtse organisatie N-SA. (Ja, ze hebben ook zo’n
koppelteken. En koppelriemen wellicht ook.) 1 mei is de Dag van de Arbeid, een
linkse feestdag, en de betoging zou gericht zijn tegen de extreem-linkse partij
PVDA+, die in Borgerhout deel uitmaakt van het districtsbestuur. Dat de N-SA
tegen de PVDA+ betoogt, als zij al betoogt, lijkt mij niet meer dan normaal:
beide bewegingen zijn elkaars natuurlijke vijanden. Maar waarom De Wever – want
hij is het die beslist en in dit geval ook regisseert – dat op 1 mei moet laten
gebeuren en op het plein waaraan ook het districthuis is gevestigd, dat is
natuurlijk minder duidelijk. Tenzij het om een regelrechte provocatie gaat. Er
zijn in dit jaar nog 364 andere dagen, en in Antwerpen zijn er toch nog wel
andere plekken waar neonazi’s ‘Linkse ratten rol uw matten’ kunnen gaan
scanderen.
Onder het bericht over de neonazibetoging staat te lezen dat
het Antwerpse stadsbestuur in één moeite meteen ook maar de wekelijkse
voedselbedeling aanpakt die Jeroen Olyslaegers c.s. nu al bijna een half jaar
lang organiseren ten behoeve van de stadsgenoten die minder in het vet zitten
dan de gemiddelde Vlaams-nationalistische kiezer. De actie van Occupy Antwerp
wordt niet verboden maar dan toch wel zwaar ontmoedigd: er zijn klachten van
horeca-uitbaters aan het plein en bovendien is men zeer bezorgd over de voedselveiligheid.
Dat laatste zou wel eens terecht kunnen zijn: iedereen weet dat Olyslaegers en
zijn medestanders hun soepen bereiden in allesbehalve steriele keukens, met
meestal geschonken materialen en God weet wat daar allemaal in zit!
Als je kunt aanvoeren dat neonazi’s het recht hebben om het
linkse uitschot in zijn thuisbasis te komen schofferen, dan is het saboteren
van een humanitaire actie een klus van niets. We zien even door de vingers dat
achter die humanitaire actie hetzelfde linkse uitschot staat – alles blijft
binnen de logica.
Ik sta dus beide artikels te lezen, en net op dat ogenblik
komt partijfunctionaris X. aangewandeld. En ik kan het niet laten.
‘Uw vriend is goed bezig, daar in Antwerpen,’ werp ik hem
voor de voeten. Hij kijkt verbaasd naar de foto van Peter Mertens bij het
artikel in de krant die ik aan het lezen ben, in zijn ogen een verwerpelijke
stalinist, en spreekt: ‘Dat is mijn vriend niet.’ ‘Dat weet ik,’ antwoord ik.
‘Maar ik heb het niet over hem, wel over uw vriend in het stadhuis.’ Het begint
X. te dagen waarover ik het heb. ‘Maar die groep, dat is een bende gekken.’ Hij
heeft het over de N-SA, neem ik aan. ‘Even gek als die waartegen ze gaan
betogen,’ voegt hij er nog aan toe. ‘Les extrêmes se touchent.’ En X. wandelt,
zeer wijs, weg.
Les extrêmes se
touchent. Ja, ik begrijp die retoriek. Alleen vraag ik me af welke vorm dat
‘raken’ zal nemen op 1 mei. PVDA+ heeft nu al aangekondigd niet te zullen
reageren met een tegenbetoging, maar je kunt nooit uitsluiten dat enkelingen
het niet over hun kant laten gaan. Ik zou niet graag verantwoordelijk zijn voor
de hierboven beschreven beslissingen: een vrijgeleide voor een fascistische
samenscholing nadat een van de eerste beslissingen van de nieuwe gemeenteraad
er nu net in had bestaan om een samenscholing te fingeren ten einde zelf met de
spierballen te kunnen rollen; keuze van Borgerhout als plaats voor de
samenkomst; keuze van de datum; combinatie met het de facto saboteren van de
Occupy Antwerp-voedselactie. Dat zijn veel vliegen in één klap.
Blijft de provocatie van het door christen-democraten en
liberalen gesteunde Vlaams-nationalistische stadsbestuur beperkt tot
Kristallnachtachtig glasgerinkel of zullen er meteen stoottroepgewijs doden
vallen? Ik weet dat het van hogerhand verboden is om vergelijkingen te maken
met de jaren dertig, maar we moeten toch in de mogelijkheid blijven om lessen
te trekken uit het verleden? We zouden bijvoorbeeld kunnen onthouden dat alle
dictaturen beginnen met provocaties en intimidaties.
naschrift
De datum waarop ik de tekst hierboven schreef, is
belangrijk: 15 maart. PVDA+ besliste
wijselijk om niet op de provocatie in te gaan en riep op tot een buurtfeest in
plaats van tot een tegenbetoging. Onder druk van de publieke opinie werd de
neonazibetoging dan toch verboden door het stadsbestuur. Het feest van de PVDA+
werd een groot succes. Daarover was in de pers, vreemd genoeg, nauwelijks iets
terug te vinden. Wel werd de vreedzame optocht naar het Antwerpse stadhuis
opgewacht door een paar N-SA-heethoofden. Er sneuvelden enkele bierglazen, een
flauwe echo van ‘Kristallnachtachtig glasgerinkel’ – gelukkig maar. Dit
incident kwam dan weer wél in de pers. De Occupy Antwerp-voedselbedeling liep sowieso
op zijn einde, ik vraag me af of hij bij het begin van de volgende winter zal
worden hervat (en toegelaten).
