het overzicht 040

Spontane groepsfoto’s, daarmee bedoel ik foto’s waarop meerdere mensen te zien zijn die in een relatie tot elkaar staan maar die niet uitdrukkelijk poseren voor de fotograaf, vormen een moeilijk genre. Er is altijd wel iemand die er verkeerd of niet helemaal of helemaal niet op staat, de onderlinge relaties zijn oninteressant, of er is geen duidelijke relatie met de omgeving en de achtergrond. Enfin, er moet veel kloppen, wil een spontane groepsfoto iets méér te bieden hebben dan enkel de mededeling: ‘Deze mensen horen samen’.

Hier is dat aardig gelukt. Ik ken deze kinderen niet, ze vielen me op toen ik daar passeerde. (Tegenwoordig is dat zo en ook toen al was het niet anders: op straat spelende kinderen zijn een opvallend verschijnsel.) Ik maakte een foto, waarom precies weet ik eigenlijk niet. Ik denk dat ik vooral geïnteresseerd was in het raam, dat tegelijk spiegel was én kader-in-het-kader. (Ik zoek in mijn archief het origineel op en stel nu met enige fierheid vast dat ik in de nabewerking de compositie van mijn beeld niet aan dit raam heb moeten aanpassen: ik wist al meteen ter plekke de horizontaliteit en symmetrie te vatten.) De kinderen verhouden zich tot elkaar en tot de fotograaf. En tot het spiegelende raam. Eentje kijkt om naar de passant, de tweede zwaait naar hem, de derde kijkt toe hoe de vierde een gebaar maakt naar of een foto maakt van de spiegel, en dus naar of van zichzelf daarin. Wat we – op de foto – in die spiegel te zien krijgen, is ook interessant: de weerspiegeling van drie van de vier kinderen. Het kind dat, zonder te zwaaien, naar de fotograaf kijkt, is in het spiegelraam niet te zien. Maar wie goed kijkt, ziet daar, gedeeltelijk verborgen door de gele vastgoedaffiche, toch een vierde figuur, of toch een deel ervan: de fotograaf, inderdaad, die tussen twee geparkeerde auto’s heeft postgevat om deze foto te maken. Twaalfenhalf jaar later zal hij erover schrijven. En zich afvragen hoe het nu met die vier zou zijn.

Brugge, Werfstraat – 060328