9 oktober 2004
een prachtige eerste
zin
Gisterenavond was ik in Brussel, in het nieuwe
‘Internationaal Literatuurhuis’ Passa Porta, voor een bijeenkomst met de
Franstalige Belgische schrijver Jean-Philippe Toussaint. Toussaint is in
Vlaanderen en Nederland nagenoeg onbekend (zijn bij Van Gennep uitgegeven
boekjes heb ik al een paar keer in De Slegte opgemerkt), maar in de rest van de
wereld is hij zeer populair. Zijn werk wordt in 24 talen vertaald, en in Japan
halen ál zijn titels oplages van 100.000 en meer exemplaren! Ik besprak ooit
van hem het door Marianne Kaas vertaalde De aarzeling,
en een jaar of drie geleden las ik De
televisie, dat begint met de memorabele en uitermate behartenswaardige
openingszin ‘Ik ben gestopt met televisie kijken.’
Daar draaide het gisterenavond een beetje om: om
openingszinnen. Enkele openingszinnen werden in het Frans en in een hele reeks
andere talen voorgelezen. De melodieuze verwantschappen tussen het Deens en het
Hongaars zorgden voor een onverwacht muzikaal effect. De botsing van Japans en
Chinees was hilarisch. Het Portugees vond ook Toussaint zelf het best klinken.
De beste openingszin vond ik deze van L’Appareil-photo:
‘C’est à peu près à la même époque de ma vie, vie calme où d’ordinaire rien
n’advenait que, dans mon horizon immédiat, coïncidèrent deux événements qui,
pris séparément, ne présentaient guère d’intérêt, et qui, considérés ensemble,
n’avaient malheureusement aucun rapport entre eux.’ Ik probeer deze zin te
vertalen – al besef ik dat dit geen sinecure is: ‘In min of meer dezelfde
periode van mijn leven – een rustig leven waarin meestal niets gebeurde –
dienden zich in mijn onmiddellijke omgeving twee gebeurtenissen aan die, elk
afzonderlijk, niet erg belangrijk waren en die, tezamen beschouwd, jammer
genoeg geen enkel onderling verband hadden.’
