Ik ben niet vrij van enige sensatiezucht en kan mij als mens met brede interessesfeer altijd verschuilen achter de morele plicht goed geïnformeerd te blijven, dus kijk ik, nadat ik op de radio heb gehoord dat het gijzelingsdrama in een school in Noord-Ossetië aan zijn ontknoping toe is, naar het televisiejournaal van 13 uur op de VRT. De beelden ‘stromen’ binnen en zijn – hoera voor de kijkcijfers! – ‘schokkend’: halfnaakte kinderen rennen tussen soldaten met machinegeweren naar buiten en storten zich op het water dat hen wordt aangereikt. Velen zijn bebloed. ‘Schokkend’, inderdaad tussen aanhalingstekens want van het echte drama dat zich heeft afgespeeld en dat wij niet te zien krijgen, kunnen we ons op basis van deze beelden geen idee vormen. Het is goed te beseffen dat eigenlijk deze beelden zich voor die ongetoonde realiteit schuiven en dat ze dus, hoe reëel ze ook lijken, in hoge mate fictionaliserend werken. Je ziet hoe de camera focust. Bijvoorbeeld op een meisje dat in de armen valt van een oudere vrouw die met radeloosheid in de ogen buiten stond te wachten: als die smetteloos witte bloes maar niet bedorven wordt door al dat bloed. Of op een vrouw met een opvallend rode jurk, die op eigen kracht naar buiten loopt en dan neerzijgt in de armen van een knappe soldaat. Een beetje later, op ándere en dus ook ánders geregisseerde beelden, zien we haar opnieuw, buiten de focus, hoe ze bedremmeld van haar inmiddels ergens neergeplante brancard opstaat en rondkijkt. Je kunt hier van alles bij verzinnen, maar het zou ongepast zijn dat neer te schrijven. Tussen al dat ‘schokkende’ door gaan oog en geest op zoek naar anekdotes om zich aan vast te klampen. En dat lukt aardig, we blijven per slot van rekening mensen met, per definitie, een beperkt incasseringsvermogen.
Hard komt dan ook de uppercut aan die de VRT na dit verslag
toedient. Wat nu volgt is écht schokkend, ik weet niet wat me overkomt. We
worden meegenomen naar de tweede schooldag in een klasje ergens te lande. ‘Wat
ervaren kinderen bij een dergelijk drama?’ is de titel van deze topic. Een
clever kereltje op de voorlaatste bank antwoordt in de plaatselijke variant van
het verkavelings-Vlaams op de onnozel geformuleerde vraag van zijn juf: ‘Ja,
dat zou wel eng zijn (eng!) als er hier van die terroristen zouden
binnenvallen…’ Kijk, deze beelden maken mij echt woedend. Als ik zie hoe de
angst er zo wordt ingepompt…; hoe het onnoemelijke en ontoonbare leed van een
paar honderd Noord-Ossetische kinderen en hun ouders schaamteloos wordt
gebruikt om de vadsige, verwende, Vlaamse bevolking misnoegd en ontevreden en
vooral angstig te houden, dan…
