13 mei 2005
mijn woordenboek 83
ABUSIEVELIJK
De brave man werd abusievelijk het verkeerde been afgezet.
Het pakket werd abusievelijk bij nummer eenendertig afgeleverd in plaats van
bij nummer dertien. Hij reed abusievelijk de autosnelweg op in de verkeerde
richting. Wij hebben uw aangifte abusievelijk in het retourvak gestopt. De
bewoners van enkele krotten naast het wapendepot werden abusievelijk door de te
vroeg gedropte splinterbom gedood.
Hoewel iedereen wel begrijpt wat er mee wordt bedoeld, is
het woord abusievelijk niet voor elk gebruik geschikt. Zolang het wordt
gebruikt in een sfeer van formulieren en loketten, lijkt het wel te kunnen.
Maar bloed verdraagt het niet. Dan klinkt het te snel pedant en al te
vergoelijkend. De gebruiker lijkt zijn vergissing van zich af te wentelen: het
was een vergissing, maar niet míjn vergissing. Hét heeft zich vergist, het
systeem. Niemand is dan verantwoordelijk. Maar een been amputeer je niet
abusievelijk, zoals je ook geen verkeersborden abusievelijk negeert of bommen
abusievelijk dropt. In het zich vergissen bestaat er een morele grens. Sommige
zaken zijn, ook al berusten ze evenzeer op een op zich pietluttige vergissing
als die van de ambtenaar – het stempelen, het prikken, het ponsen, het
klasseren, kopiëren, emballeren… waarbij altijd wel iets verkeerd kan gaan –,
onvergeeflijk en niet te vergoelijken.
