woensdag 10 februari 2016

vierenvijftig 122


3 februari 2016

woensdag

PEDAGOGIE

© rr


De pedagogische tik. Het niet bij de voornaam aanspreken van de gezagsdragende figuur (ook al oefent hij/zij gezag uit in een ‘horizontaal gestructureerde autoriteit’). Het mogen stellen van een niet verantwoorde (maar daarom niet onredelijke) eis. En meer van die archaïsch uitziende pedagogische toepassingen. Met grote instemming zie ik hoe Paul Verhaeghe brandhout maakt van de zogenaamde antiautoritaire opvoeding en naar oplossingen zoekt voor de disciplinaire problemen die zijn ontstaan door het verdwijnen van de patriarchale, verticaal georganiseerde gezagsverhoudingen – zonder dat hij daarom stelt dat dit verdwijnen een slechte evolutie is. Verhaeghe pleit voor een gecollectiviseerde pedagogische aanpak: het kind wordt opgenomen in een netwerk van niet puur op basis van macht sanctionerende individuen, die in een transparante verhouding ten opzichte van elkaar overleggen en de verantwoordelijkheid ten aanzien van het kind delen. Dit doet mij denken aan het quasi totale taboe dat nog bestond in de tijd dat ik, samen met hun moeder, mijn kinderen probeerde op te voeden: er werd niet over de opvoedingsproblemen bij een ander gesproken. (...) Verhaeghe toont overigens ook glashelder aan wat ik al jaren zeg: de onmacht die het resultaat is van het verdwijnen van de evidente vaderlijke autoriteit, op zich zeker geen slechte evolutie maar er moet wel iets voor in de plaats komen, heeft geresulteerd in de uitlevering van onze kinderen aan de psychologie, de diagnostiek en, uiteindelijk, de medicalisering.

Nog enkele losse gedachten in dit verband. Waar is de tijd dat in Leuven de filosoof-pedagoog Ignace Verhack een boek publiceerde met de provocerende titel Geen zachte hand? Dat was vooraan in de jaren tachtig. Ik heb het nooit gelezen, maar Verhack zal toch wel enigszins unzeitgemaßig geweest zijn? (Al vermoed ik dat hij nog vooral in de termen van dat patriarchaal-verticale opvoedingspatroon dacht.) En dan deze ochtend op de radio: minister van Onderwijs Hilde Crevits, die komt vertellen over de gewenste hervorming van de eindtermen. Zij wil een inspraakronde organiseren! Godbetert! ‘We gaan met álle stakeholders overleggen wat we nu eens graag in die eindtermen zouden opgenomen zien. Een beetje EHBO, wat kennis van het bankwezen in plaats van trigonometrie (waar je toch niets mee kunt aanvangen), een inleiding tot burgerzin...’ Doet zij wat Paul Verhaeghe lijkt te suggereren? Mij lijkt het dat het niet die democratisch georganiseerde autoriteit is die we nodig hebben omdat dit natuurlijk weer de weg opent naar gemakzucht en populaire oplossingen! (Paul Verhaeghe, Autoriteit) ¶