Voilà, het is gebeurd. Ik heb ze natuurlijk al op de sociale
media zien opduiken en ik dacht hen niet in mijn kennissenkring te zullen
aantreffen, maar nu werd ik er uitgerekend daar toch mee geconfronteerd: met
een antivaxxer. Dat was wel even schrikken. Zeker omdat ik X. – ik zal hem maar
X. noemen – altijd inschatte als een intelligent en gevoelig persoon. Wat hij
zeker is. Het gesprekje dat we voerden – uiteraard in omstandigheden die we nu
gemeenzaam
coronaproof noemen,
behalve dan dat we met vijf waren en niet met de toegelaten vier, maar goed,
als een voorzitter van een politieke partij toegeeft dat hij de regels ook niet
meer zo letterlijk naleeft, dan mag ik het ook – het gesprekje dus kabbelde wat
over de toestand, de maatregelen en voorschriften en vooruitzichten, en ik
dacht net dat de conclusie dat alle miserie misschien zou voorbijzijn als
iedereen zou gevaccineerd zijn, of toch een redelijk hoog percentage van de
bevolking, en ik ging ervan uit dat het hele gezelschap – ik herhaal het, in de
buitenlucht en op
coronaveilige sociale
afstand van elkaar gepositioneerd – dat het hele gezelschap het daarover
roerend eens zou zijn, toen X., bijna schoorvoetend, dat wel, aanvoerde dat hij
zich
niet zou laten vaccineren.
Dat was even schrikken. Ik zat oog en oog met een antivaxxer
en ik moet eerlijk toegeven: dat had ik niet verwacht. Ik moest opeens denken:
laat ons hopen dat het niet besmettelijk is.
Uiteraard haalde argumenteren en discussiëren niets uit. Dit
is een loopgravenoorlog. Hoe meer je daar probeert uit te geraken, hoe dieper
je in het slijk wegzakt.
Nu moet ik toegeven dat X. mij ook niet probeerde te
overtuigen van mijn ongelijk. In zijn
ogen dan. Neen, we stelden gewoon vast dat we er een andere mening op nahielden
en daar bleef het zo ongeveer bij. Op mijn vraag naar zijn argumenten zette hij
aan met: ‘nevenwerkingen’ en ‘tegenstrijdige berichtgevingen’. Ik had daar
niets tegen in te brengen. Voor mijn opinie verlaat ik mij op wat de experten
mij aanreiken, op mijn onvoorwaardelijk vertrouwen in de wetenschap en op mijn
hartsgrondige wens dat alles nu snel voorbij mag zijn. Voor mijn gemak en
veiligheid, maar ook voor het gemak en de veiligheid van miljoenen anderen.
Mijn persoonlijke vrijheid is mij in het licht daarvan niet zo heel veel waard.
In die mate zelfs dat ik de overtuiging aanhang dat het beter ware dat er een
vaccinatieplicht zou worden uitgevaardigd. Het zou goed zijn dat ten faveure
van het algemeen belang een kleine hoeveelheid individuele vrijheid zou worden
ingeleverd. Dan zou op zijn minst niet nodeloos veel energie verloren gaan in
van die uitzichtloze discussies.
Want uitzichtloos zijn ze – en daarom voer ik ze ook liever
niet. Daar moest ik aan denken toen ik vandaag in het boek
Praktisch verstand van Theo Kars, ondertitel
Klein handboek voor non-conformisten, in het lemma ‘Nooit ideeën
opdringen’ het
volgende las: ‘Zodra
wij het gevoel krijgen dat ons iets wordt opgedrongen, zijn wij geneigd het af
te wijzen. Dit geldt ook voor meningen en ideeën. Als je een betrekkelijk
vreemde ertoe wilt brengen een bepaalde opvatting van je over te nemen,
reageert hij averechts zodra hij merkt waar je naar streeft. Hoe klemmend je
argumenten ook zijn, hij zal instinctief zijn oren sluiten. Naarmate je langer
op hem inpraat, groeit zijn onwil zich te laten overtuigen, zelfs als je te
maken hebt met een intelligent persoon die overigens voor rede vatbaar is. Om de
een of andere reden (…) sluiten
[mensen]
zich af zodra zij de indruk krijgen dat hun iets wordt opgedrongen.’ (72)
Wij hebben
dan maar snel een ander gespreksonderwerp gezocht en gevonden – waarna het
samenzijn in alle gemoedsrust en, ik herhaal, volledig coronaproof (op die ene persoon te veel na), kon worden voortgezet.
