23 augustus
Ik heb met
veel plezier Twee wegen van Per
Petterson gelezen. Het verhaal is eenvoudig: twee mensen, Jim en Tommy, met elk
een verschillende achtergrond en verschillende kansen, lopen een tijdje samen
op als jeugdvriend in een dorp niet ver van Oslo (maar het had om het even waar
kunnen zijn) en verliezen elkaar dan uit het oog. Het leven heeft hun allebei
een ander lot gebracht dan op grond van hun uitgangspositie kon worden
verwacht. Ze lopen elkaar nog één keer – toevallig – tegen het lijf. Een tweede
ontmoeting zit er niet meer in.
Bon. We hebben dat al elders gezien en het is op zich niet genoeg voor een
goed boek. Twee wegen is dat wél
omdat Petterson je met zijn stijl en constructie op sleeptouw neemt. Met de
talrijke herhalingen, nevenschikkingen, ellenlange zinnen die een loopje lijken
te nemen met de grammaticaregels bouwt hij een dwingend ritme op, een
muzikaliteit die Marin Mars in zijn vertaling heeft weten te behouden.
Willekeurig voorbeeld, boek opengeslagen op bladzijde 180: ‘Het was al zes jaar
geleden, dat ze verdwenen was, en daarom had hij niemand anders dan Jim, en
Jonsen, en Jonsen was meer een soort oom en hij was zijn baas op de zagerij,
waar hij nu een vaste baan had, voor het tweede jaar.’ Het zijn modulerende
bijzinnen, er wordt telkens een stukje informatie toegevoegd – en zo gaat het
goed vooruit. Ook de opbouw van het boek draagt bij tot een prettige
leeservaring: de hoofdstukken zijn vanuit de verschillende personages
geschreven en wisselen elkaar af. Er wordt ook voortdurend heen en weer in de
tijd gesprongen: scènes van vijfendertig jaar geleden lopen over in de dag van
het weerzien, die – en Petterson bouwt zijn spanningslijn goed op – een onverwachte
wending krijgt.
Dit was met
andere woorden een aangename kennismaking met een mij tot hiertoe onbekende
auteur, van wie ik echter wel een boek had staan en dat ga ik dus ook maar eens
zo spoedig mogelijk lezen: Ik vervloek de
rivier des tijds. Het gaat over een man die – achterplat – ‘de tijd door
zijn vingers heeft laten glippen’: dat zal mij vast en zeker interesseren!
