DE KUNSTENAAR EN ZIJN MODEL
Het naast elkaar lezen van verscheidene boeken tegelijk leidt tot onvoorziene associaties en inzichten.
Ik lees nooit slechts één boek zonder tegelijkertijd ook een ander boek te lezen, enfin, ik bedoel niet simultaan maar afwisselend, u begrijpt wat ik bedoel. Gisteren begon ik aan De Mitsukoshi Troostbaby Company van Auke Hulst. Nooit van gehoord, noch van die schrijver noch van dat boek, maar ik zag het liggen in Raaklijn en ondanks de onbekendheid met de auteur én mijn totaal gebrek aan affiniteit met alles wat Japans is én de korte mededeling op het achterplat waar de woorden ‘sciencefictionschrijver’ en ‘robotdochter’ mij afschrikten, alsook de mededeling dat de roman zich in de toekomst afspeelt – ondanks dat alles heb ik het boek gekocht, wellicht vooral omdat het zo’n mooi boek is, ik bedoel als object, en ook omdat ik – wat mij af en toe eens overkomt – mijzelf wel eens wil laten verrassen. En dan had ik ook nog eens een tegoed dankzij een volle klantenkaart.
Bon. Wat wil nu de gang van zaken? Dat op bladzijde 37 van De Mitsukoshi Troostbaby Company, in een passage over de sensatie die gepaard gaat met het als kind opeens kunnen lezen, Bernard Dewulf ter sprake komt! Hij is niet de enige schrijver die aan bod komt want Hulst citeert gul uit de boeken die hij onder ogen krijgt tijdens het schrijven van het zijne, maar het is toch niet bepaald een naam die je verwacht. De passage gaat over: ‘het leren lezen met de vingers schuivend langs letters en lettergrepen’ (37). Dat is iets waar Dewulf het ook ergens over heeft (maar Hulst specificeert niet waar, waarschijnlijk is het in een van Dewulfs columns over zijn kinderen).
Wat verderop in De Mitsukoshi Troostbaby Company heeft de ik-figuur, die Auke heet, het over zijn liefdesleven. Dat is naast ouderschap ongetwijfeld het belangrijkste thema van dit boek. Meer bepaald: hoe moet je daarover schrijven zonder mensen, bestáánde mensen, te kwetsen want uiteraard heb je enkel je eigen ervaring? De relatie tussen de schrijver en zijn geliefden is een heel bijzondere relatie. ‘Het is onvermijdelijk mijn verhaal, en soms vraag ik me af of het wel aan mij is om dit verhaal te vertellen. Het is ook háár verhaal.’ De ik-figuur, die zich over het beschrijven van een liefdesrelatie bezint, neemt zich voor dat te doen ‘met wat wijzigingen ter stilering en bescherming’. (48)
Deze passage doet me dan weer teruggrijpen naar het essaytje dat Bernard Dewulf in Verstrooiingen wijdt aan het werk van de fotograaf Petter Hegre. Ook daar gaat het over privacy, omdat ook deze kunstenaar zijn partner als onderwerp neemt. De Noorse fotograaf heeft zijn samenzijn met zijn twintig jaar jongere IJslandse vrouw tot in de diepste intimiteiten gedocumenteerd. De foto uit de publicatie die daarvan het resultaat was (My Wife, 2000) die Dewulf selecteerde om in Verstrooiingen als illustratie te dienen, mag ik op Facebook van de Siliconse zedenpolitie niet reproduceren. Het is, vindt Dewulf, ‘een prachtige vrouw’: ‘Eeuwig blond, aantrekkelijk open gezicht, ogen die in één dag alle uitdrukkingen van een leven kunnen aannemen, en ook voor de rest zo te zien volmaakt: ruimhartige borsten, onberispelijk figuur, benen die maar blijven duren.’ (92) Wat er ook van zij, het moge duidelijk zijn dat hier, net als bij Auke Hulst, intimiteit en privacy in de relatie tussen maker en geliefde in het geding zijn. (Een zoekactie op internet wijst al vlug uit dat Petter Hegre ondertussen is uitgegroeid tot een ordinaire pornofotograaf.)
Bernard Dewulf, Verstrooiingen, 2012
Auke Hulst, De Mitsukoshi Troostbaby Company, 2021
