POLARISATIE-ENERGIE
Vorige woensdag had ik op Facebook een nogal uitgesponnen discussie met een aantal heren en een dame die vragen stelden bij de zin van de klimaatbetoging. Ik formuleer het beleefd want sommigen konden hun gloeiende afkeer van enkele protagonisten van de klimaatbeweging, de zogenaamde klimaatspijbelaars, niet onder stoelen of banken steken. Om niet te zeggen dat ze nog net geen uiting gaven aan een viscerale misogyne afkeer. Een van de conclusies van het debatje, dat overigens behoorlijk beschaafd verliep – maar ik zei het al, er werd aan deelgenomen door bezadigde welbespraakte heren, mezelf incluis, en een dame die, zo vermoed ik toch, weinig materiële problemen hebben, laat staan dat ze al zouden konden worden gecategoriseerd onder de noemer ‘klimaatslachtoffer’ of ‘klimaatvluchteling’ – een van de conclusies die mijn opponenten voorstelden was dat de klimaatbeweging in plaats van tot een oplossing voor het probleem tot polarisatie leidt. Omdat die meisjes onsympathiek zijn of althans door sommigen zo worden bevonden (gelukkig bleven de scheldwoorden ‘trut’ en ‘geit’, die ik elders zonder enige argumentatie al heb zien opduiken), krijgen de mensen, aldus sommige deelnemers aan het debatje, de neiging om er nog eens extra hun broek aan te vegen. ‘We gaan ons door die wichten niet de les laten spellen.’ En bovendien, ‘Kijk maar hoe ze zelf helemaal niet klimaatneutraal zijn, met al hun speeltjes en vliegtuigreizen.’ Het zijn ‘rotverwende verwaande en onbeleefde wijsneuzen’. ‘Na hun betoging gaan ze in de McDonalds eten.’ ‘De initiatiefnemers’, zegt iemand, ‘zijn zelf een deel van het probleem.’ Een ander heeft twijfels bij de voorgestelde oplossingen, die tot overmaat van ramp slecht in de praktijk worden omgezet door politici die onder druk komen te staan: ‘Met hun remedies dragen ze enkel bij aan de verwoesting van dat wat ze zeggen te willen verdedigen.’ Desgevraagd (door mij) worden enkele ‘nieuwe’ problemen genoemd: batterijen, afval van zonnepanelen en windmolens, kernuitstap. En door de hoge energieprijzen gaat iedereen weer illegaal aan de houtkap. Dat zijn inderdaad allemaal nieuwe problemen, geef ik toe. Vraag is alleen of deze nieuwe problemen 'groter' zijn dan het 'oude probleem' van de fossiele brandstoffen en de massale aanslag op de biodiversiteit.
Iemand beweert: ‘Voor mij zijn absolutisme en “zekerheden” een groter gevaar voor de mens dan het veranderende klimaat.’ Maar hij verklaart zich niet nader. Ik suggereer hem dat we misschien vijftig jaar kunnen wachten om te zien in welke mate de emotioneel bewerkte wetenschappelijke informatie van vandaag zich heeft vertaald in reële en onomkeerbare calamiteiten. Of niet. Misschien is vijfentwintig jaar al genoeg. En ik vraag of er onomstotelijke bewijzen voor het tegendeel, namelijk dat de mens géén desastreuze impact op het klimaat en de biodiversiteit heeft?
Ze gaan meer betogen omdat het een hype is dan uit oprechte bezorgdheid, oppert een ander Facebookcontact. ‘Geen van die betogers heeft al ernstig nagedacht over wat dat dan moet zijn die actie waar ze om schreeuwen. En vooral wat ze zelf kunnen doen.’
Ik begin het jammer te vinden dat we met polariseren geen elektriciteit kunnen opwekken.
het komt me voor dat mensen die niet graag worden aangesproken op hun gedrag elke aanleiding aangrijpen om die ambetante kinderen in een kwaad daglicht te zetten. Het is een eeuwenoud mechanisme: men verlangt van de boodschapper een onberispelijk gedrag en brengt zijn onaangename boodschap in diskrediet met argumenten die er eigenlijk niet toe doen. Maar komt het er niet op aan naar de boodschap te kijken in plaats van ons te laten verblinden door ergernis om de boodschappers?
Wie die meisjes zijn en wat hen 'drijft', het zal me worst wezen. Ik vind ze ook niet bepaald sympathiek, maar dat heeft geen enkel belang. Wat ze teweegbrengen, dáár gaat het om: bewustwording en ‘sense of urgency’. De vraag of de klimaatbetogers al of niet vlees eten of een vliegreis boeken of lederen schoenen dragen is daarbij vergeleken werkelijk totáál onbelangrijk. Wie zich daarmee inlaat, leidt af van de te ongemakkelijke waarheid.
We zien het vaker gebeuren. Men vindt de 'initiatiefnemers' niet sympathiek, ja, men acht zichzelf bevoegd om hen 'narcisten' te noemen, en dus moet de hele milieubeweging op de schop. Ik betreur dit soort veralgemeningen heel erg en onthoud liever het feit dat de klimaatjongeren – en de tienduizenden betogers – op een paar jaar tijd bij heel veel mensen méér bewustzijn hebben gecreëerd dan veel politici die vooral het systeem wilden bestendigen de voorbije decennia ooit voor elkaar hebben gekregen.
 |
| © Joel Hoylaerts / Photonews (2019) |
*
De betogers sensibiliseren en werken op onze zenuwen. Dat is goed want het is nodig.
De betogers leveren geen inhoud. Dat is ook goed want dat kunnen ze niet. Dat is werk voor de wetenschap (om te zeggen wat moet gebeuren) en voor het beleid (om het uit te voeren en af te dwingen).
De betogers leven niet altijd zelf naar wat ze 'prediken'. Dat is niet goed maar daar hebben wij geen zaken mee.
Wat ook goed is, is dat wij die drie zaken niet met elkaar verwarren.
