dinsdag 26 oktober 2021

notitie 14

POSE OF HOOP

Een foto van de Turk Mehmet Aslan is door de jury van ‘de prestigieuze’ – aldus het artikel in de krant – Siena International Photo Awards uitgeroepen tot ‘foto van het jaar’.

Foto: Mehmet Aslan

Wat zien we op de foto? Het artikel: ‘Een vader houdt zijn zoontje in de lucht. Ze lachen allebei, maar de vader heeft maar een been en het jongetje heeft geen ledematen.’ De foto heet, meer dan terecht zou je denken: ‘Hardship of Life’. De vader verloor zijn been tijdens een bombardement op Idlib, de handicap van de zoon is het gevolg van een aangeboren afwijking. Some guys ain’t have all the luck.

Ik weet het zo niet. Foto van het jaar? Ik begrijp de boodschap (natuurlijk begrijp ik de boodschap), en zelfs dat de fotograaf hoopt dat door toedoen van dit werk de vader dan eindelijk een prothese kan vinden – dat is hem tot nu niet gelukt. Maar is dit werkelijk een goede foto? Ik dacht het niet. Het is in elk geval geen bijzondere foto. Als foto, bedoel ik.

Het beeld stemt mij onbehaaglijk. (Allicht is dat de bedoeling.) Is dit geposeerd? Ik weet het niet. Het lijkt er in elk geval op. De geportretteerden staan mooi midden op een bühne, mooi in het uit een juiste hoek vallende licht. De grauwe appartementsblok ter linkerzijde is het ideale rekwisiet: we bevinden ons in de prototypische betonstad ergens in een onbestemd Midden-Oosten waar er in onze verbeelding altijd wel bommen uit de lucht vallen. Stemt dit beeld overeen met een werkelijkheid, ik bedoel een spontane, niet-geregisseerde werkelijkheid die er ooit is geweest? Zijn die twee werkelijk zo gelukkig als ze eruitzien?

Hier wordt te nadrukkelijk op mijn gemoed gespeeld. Dit is een sentimentele foto. De bekroning ervan met een ‘prestigieuze’ prijs is dat zelf ook. Het is een teken van deze tijd dat we met iets zo intiems worden geconfronteerd en daar liefst niet al te veel bedenkingen bij maken.

Natuurlijk probeer ik mee te voelen met het leed van die vader en dat kind. Maar ik geloof niet in hun opgewekte vreugde voor het oog van de fotograaf.

Bij nader inzien spelen ook de rekwisieten aan de rechterkant hun rol – en ik hoop dat het een onbedoeld effect is. Het ledemaatloze kind lijkt wel een blok hout, eigenlijk. Straks wordt het weer op de hoop gelegd.

De hoop.

Ik aarzel om de foto hier te reproduceren. Ik doe het toch maar omdat het misschien nodig is om mijn bedenking te begrijpen – ook al heeft allicht iedereen het beeld al gezien. Want zo gaat dat met beelden die een ‘prestigieuze’ prijs gekregen hebben.