7 mei 2013
Gisteren was I. hier. We spraken over zijn sauna, hij wil er
un espace désoeuvré van maken. Hij
leest over zuiveringsplaatsen in verschillende culturen. De mystiek van de
sauna. Het sjamanistische reinigen. En hij vindt bij Franse filosofen min of
meer wat hij zoekt. Bataille, Blanchot, Barthes. En een zekere Nancy – uit te
spreken zoals de Franse stad; mij niet bekend, moet ik nog even opgoogelen. Kijk,
Jean-Luc Nancy dus heeft het niet over l’espace
maar over la communauté désoeuvrée.
Het woord désoeuvrée is onvertaalbaar,
vindt I., het heeft iets te maken met het achterwege laten van alle
utiliteitsdenken. Het totalitaire pragmatisme. In die communauté désoeuvrée moet een opening kunnen ontstaan naar een
transcendentie. Maar in dat moet ligt
natuurlijk de hele paradox: hoe kun je dat soort ervaringen, dat je moet overkomen, organiseren? I. geeft het
voorbeeld van zo’n opening, hoe die zich ook in het dagelijkse leven kan
voordoen. Stel, je zit op een trein die een eind moet halt houden vanwege een
‘personenongeluk’: iemand die zich voor de trein gegooid heeft. In de wagon
ontstaat een stilte. De dingen waarmee iedereen zich afzonderlijk bezighield,
worden opeens triviaal. Er ontstaat iets wat de mensen, die tot voor het
ongeluk onverbonden waren, samenbrengt. Ik vind het voorbeeld een beetje
drastisch. Een uur vertraging zonder ‘personenongeluk’ kan al voldoende zijn om
een dergelijke verbondenheid teweeg te brengen. Laat ons hopen dat er niet
telkens iemand zich voor de trein moet gooien om te kunnen ervaren wat Jean-Luc
Nancy bedoelt.
In het tweede gedeelte van ons gesprek – na het gezamenlijke
eten met G. en in het steeds killer wordende Visartpark, met een fles wijn, op
een bank gezeten – hebben we het over de zelfmoord van F., in 1990. De crimes van de psychiatrie. F. had zich,
vanwege zijn zelfmoordneigingen, twee maanden laten opnemen. Hij was naar huis
gestuurd met de lading antidepressiva die hij had opgespaard in zijn koffer.
Hij liet een vaste vriendin na. (…)
Dan hebben we het over liefde en relaties. (…) Hartstocht. Wat
is hartstocht? Ik zeg dat ik het niet weet. (…)
