Pierre, zoals jij het stelt, staat er tussen Kafka en de
realiteit nog een soort van mystificatie: er moet iets méér zijn maar Kafka
weet niet waar de sleutel ligt. Terwijl Voskuils 'Bureau' en de realiteit
plusminus zouden samenvallen. Toch een kanttekening. Tussen het tijdstip waarop
Voskuil zijn 'Bureau' meemaakte en het moment waarop het literaire
werkelijkheid werd (waarop hij het durfde te publiceren, na zijn pensionering),
lag er toch ook een uitstel, een tijdsspanne waarin enige afstand, enig 'verschil'
tot stand kwam? Waarin de realiteit van 'het bureau' niet anders kon dan zich
terugtrekken. Wat ook een soort van mystificatie inhoudt, een afstand. En
zonder die afstand wellicht geen literatuur. De literatuur valt nu eenmaal niet
één op één samen met de beschreven werkelijkheid. Mocht ze dat wel doen, dan
ware ze geen literatuur. Of was alle werkelijkheid literatuur - en dus geen
werkelijkheid.
Eigenlijk is elke literaire bewerking een mystificatie.
Er hoeft zelfs geen tijdsspanne te liggen tussen ervaring en verslaggeving.
Hoewel, het kàn niet anders dan dat die tijdsspanne er is...
--- Maar ik houd je leestip in gedachte: 'Ik ben ik
niet', en uiteraard 'Het Bureau', dat ik nog niet tot mij hebben laten komen.
(Wellicht omdat ik er drie keer per week zelf heen ga.) Bedankt alweer voor
jouw parels! Knorknor.
