In de tijd dat ik de 24 uren van Le Mans naspeelde en tot vele
jaren daarna had ik geen weet van wat er in 1955 was gebeurd op dat circuit.
De ramp van '55 raakt aan een breder kader van betekenissen, van
hoop en teleurgestelde verwachtingen. Het hele westerse vooruitgangsgeloof is
in het geding, de teleurstelling of weerlegging ervan, en de
versluieringsmechanieken die in werking treden ten einde aan deze teleurstelling
of weerlegging geen te grote ruchtbaarheid te verlenen. Het zijn dezelfde
mechanismen die ook gezorgd hebben voor de soms decennia durende vertraging
waarmee de waarheden omtrent bijvoorbeeld de oorlog in Algerije, het
dekolonisatieproces in 'onze' Kongo of, later, de kernrampen van Tsjernobyl en
Fukushima en de klimaatopwarming aan het licht zijn gekomen. Maar ook omtrent
de schadelijkheid van tabak- of alcoholgebruik, pesticiden, fijnstof, plastics.
Hogere belangen dekken onoorbare of minstens minder prettige zaken af zoals,
inderdaad, een sarcofaag een ontplofte nucleaire centrale.
In 1955 was West-Europa met Amerikaanse hulp nog volop aan het
herstellen van de Tweede Wereldoorlog. Het geloof in een betere toekomst moest
de herinnering aan de gruwel verdringen. Snelheid, efficiëntie, welvaart en een
kinderlijke fascinatie voor technologische innovaties die dat alles mogelijk
zouden maken, fungeerden als smeerolie voor de schijnbaar feilloze
vooruitgangsmachine. De 24 uren van Le Mans waren niet alleen een sportief en
technologisch-industrieel maar ook een ideologisch evenement. De richting was
toen nog duidelijk: voorwaarts! De bestemming lag vast. Er heerste
duidelijkheid. En er was maar één kortste en snelste weg.
De wedstrijd werd beladen met een hele cluster van ideologisch
geladen betekenissen. De bolides waren de symbolen van technisch vernuft, de
piloten de herauten van een toekomst die ongetwijfeld beter zou zijn. De snelheden
en versnellingen die zij op het circuit realiseerden, stonden voor de
exponentiële groei van industrie, economie en welvaart, maar ook voor de
veralgemeende haast die de kwaliteit van het leven in toenemende mate zou
bedreigen en uiteindelijk de versnelling waarmee onze beschaving zich naar de
afgrond spoedt.
Maar dat was toen nog allemaal niet aan de orde.
lees vanaf hier deel 1
lees hier vanaf het begin van deel 2
