Ik mag hopen dat er tussen intellectueel en anti-intellectueel ook nog een derde mogelijkheid bestaat. Dan zou ik daar graag voor opteren, want intellectueel of anti-intellectueel zijn, dat lijkt me zo vermoeiend.
JWL
*
Dit vind ik nu echt zwaar te kort door de bocht, Pascal: 'De
anti-intellectueel conformeert zich aan de totalitaire samenleving.'
Euh, en deze? 'Intellectuelen zijn per definitie
progressief.'Voor mij mogen intellectuelen hun plaats hebben en hun ding doen. Ik kan het ook altijd appreciëren als ze daarbij gevoel voor humor hebben, en ermee kunnen leven dat niet iedereen zich geroepen voelt om hun perspectief te delen. En al helemaal als ze zich door hun werk- en denkkring niet superieur achten aan degene die minder tot niet met intellectuele inhouden bezig is. Noch bashen, noch ophemelen is volgens mij een juiste attitude.
M.V.
*
Mia, het zijn
'bedenkingen', geen stellingen. Uitnodigingen om over het thema na te denken.
Niet vrijblijvend, maar toch al een bepaalde richting uitgaand. Ik blijf er wel
achter staan, maar dat ze scherp geformuleerd zijn, op het provocerende af: dat
is wel juist. De nuancering die Jan-Willem suggereert, daar kan ik me wel in vinden.
Overigens beschouw ik mezelf niet als 'intellectueel'. Wat is dat overigens,
een 'intellectueel'? Ik heb het vooral over het algemene klimaat.
*
Dan ben je alleszins in je opzet geslaagd, Pascal.
En ja, de vraag naar een definitie is inderdaad niet simpel.
Voor mij heeft het veel te maken met graag & veel bezig zijn met
intellectuele materie, en dingen overwegend vanuit een beschouwende,
reflecterende invalshoek bekijken.
En ik ben het eens met Samuel dat communicatie ook voor
'intellectuelen' (hoe we ze ook definiëren) belangrijk is. Wellicht heeft een
groot deel van de aversie tegen intellectuelen daarmee te maken: dat ze er vaak
niet / niet altijd in slagen de brug te slaan tussen de inhouden waar ze mee
bezig zijn en de denk- en leefwereld van degenen die daar veel verder van af
staan.
M.V.
*
intellectuelen moeten dan ook"mens zijnde"
communiceren in een taal die menselijk is en zich niet verschansen achter
allerlei jargon,daar maken ze een fout die zeer veel specialisten maken....en
de uitspraak dat intellectuelen de slechtst beschermde minderheid in de
samenleving zijn ,dat behoeft dan toch wat meer uitleg....
maar eerst moet toch een definitie gegeven worden van
"intellectueel"....blijkbaar heerst er grote verwarring over dit
woord dit veronderstelt dat er echte en onechte intellectuelen zijn...wanneer
is een intellectueel echt,aan welke voorwaarden moet hij voldoen? zijn de
heersende vooroordelen misschien het resultaat van misbruik door deze
"elite"die zich intellecteel noemde?
S.D.
*
Sam, met die opmerking
over ‘jargon’ heb je zeker gelijk. Wie zich onduidelijk uit, heeft meestal
onduidelijke gedachten. Communicatie is inderdaad belangrijk, Mia. Maar het
slaan van bruggen met de denk- en leefwereld van anderen vergt empathie.
Intellectuelen hebben die eigenschap vaak niet genoeg – daarin onderscheiden zij zich overigens niet
van vele anderen.
‘Slechtst beschermde
minderheid’, Sam, dat is uiteraard een overdrijving. Ik wilde een beetje ironisch
de associatie oproepen met ‘bedreigde diersoort’ en dergelijke. Maar ik denk
toch ook aan het nauwelijks of toch zeker niet genoeg aan bod komen van ‘intellectuelen’
in de media, aan het feit dat ze vaak niet genoeg de tijd krijgen om een
argumentatie te ontplooien, en aan het vrij algemene wantrouwen tegen alles wat
moeilijk is of complex of ingaand tegen de algemene denktrant… De
amusementsdictatuur vereist dat intellectuelen die wel aan bod komen mediageniek
zijn (de professoren De Vos, De Wachter, Vermeersch, Torfs…). Wie aarzelend,
tastend, onderzoekend spreekt, mag het schudden. Terwijl nu net dat aarzelende,
tastende, onderzoekende erg waardevol zou kunnen zijn.En ja, wat is een intellectueel? En wat is het verband met ‘de elite’ – of ‘een elite’? Vormen intellectuelen een elite? Uiteraard wel, vind ik, zoals ook topvoetballers of goede kunstenaars of de beste chirurgen een elite vormen. Maar ik gebruik wel de term ‘elite’ om een kwaliteit aan te duiden, de term heeft voor mij met meerderwaardigheid of snobisme niets te maken. Wel met excelleren, de beste zijn in iets. Onze democratische, egalitaire samenleving heeft het daar zeer moeilijk mee.
*
Intellectuelen, dat zijn de aristocraten van geest. Het zijn mensen die hun verstand gebruiken, met distantie, het zijn mensen die schijnbare vanzelfsprekendheden im Frage durven te stellen, het zijn mensen die in staat zijn grote verbanden te leggen, het zijn mensen die niet blijven staan bij de waan van de dag, maar verder kijken ... het zijn mensen die een hoge mate van onafhankelijkheid kunnen bewaren in hun oordeel, het zijn mensen die zich geniaal kunnen vergissen, maar gelukkig met zelfspot. Ze zijn zeldzaam, in Nederland zijn ze uitgestorven.
JWL
