Een van de beroemdste foto’s van Cartier-Bresson toont twee mannen die door een gat in de afschutting piepen. De foto is goed omdat hij ook de betrapping vat: een van de twee voelt zich, tijdens het spieden, zelf bespied en kijkt om. De afschutting staat er nu net opdat we niet zouden zien wat zich erachter afspeelt, en wie zich toch overgeeft aan nieuwsgierigheid, stelt zich kwetsbaar op. Er is geen dekking in de rug, straks grijpt een champetter de overtreder in de kraag.Om de een of andere reden associeer ik afschutting, of omheiningen, meer met voyeurisme dan met hindernissen. En dat is ook logisch want ze vormen niet alleen een fysieke belemmering om het achterliggende terrein te betreden, ze zijn ook ondoorzichtig – zij het altijd wel net niet helemáál ondoorzichtig. Elke omheining heeft wel een gat of een kier waar je doorheen kunt kijken. Het is ten enenmale erg moeilijk om met een snel op te richten, voorlopige en goedkope constructie het achterliggende onzichtbaar te maken.
Omheiningen zijn ook: kattenkwaad. En: stripverhaal. Daar zorgen De Lustige Kapoentjes voor en, in grotere mate, Quick & Flupke. Misschien heeft een doctorandus daaraan al een studie gewijd en als dat nog niet is gebeurd, dan moet het er maar eens dringend van komen: het aantal afschuttingen in strips is relatief hoog.Daar moet een uitleg voor zijn. Ik doe een poging en suggereer meteen drie verklaringen.
1. Met schuttingen valt allerlei ongein uit te halen. Zien zonder zelf gezien te worden. Iets achter verstoppen. Erover springen om te ontsnappen. Er iets over gooien…
2. De genoemde strips werden kort na de Tweede Wereldoorlog gemaakt. Er waren toen nog heel wat percelen niet bebouwd, of heel wat huizen lagen in puin. Die percelen werden om veiligheidsredenen afgeschermd met schuttingen, die dus deel uitmaakten van het straatbeeld dat de striptekenaars inspireerde.
3. Het is gemakkelijker om een decor te tekenen met veel schuttingen dan een met alleen maar huizen. Schuttingen vormen een egale achtergrond, waartegen de figuren beter uitkomen. Bovendien kun je er affiches of opschriften op aanbrengen, die het hunne doen om het verhaal te sturen.
