Hier de vijfde aflevering van zes over de Poëziezomer van Watou. De volledige tekst verscheen in de Poëziekrant.
Ideologie
Met de onmogelijke utopieën van Panamarenko, de nodige bossen van Theunynck en het aeronautische spektakelstuk van Pivi zijn we in het meer ideologische luik van de door de Italiaanse curator Giacinto Di Pietrantonio (geassisteerd door Daniela Zangrando en Lieven Declerck) samengestelde tentoonstelling aanbeland. Want ja, een op zijn rug gestrande straaljager, dat zal wel iets antimilitaristisch willen uitstralen, zeker? Antimilitaristisch, antidictatoriaal, antiabsolutistisch. Zoiets, of toch ongeveer, moet ook de strekking zijn van de foto’s van Vincent Mentzel: ‘Cyclists on Tien An Men Square, Beijing, PR China, 1973’ en ‘Farmer/Soldiers in Gobi desert, Huhehot, Inner-Mongolia, PR China, 1977’. Hoewel, voorzichtigheid is hier geboden. Het Plein van de Hemelse Vrede dat hier wordt getoond is nog niet (1977) bevlekt met studentenbloed – zo zie je maar hoe voorzichtig je moet zijn met de perceptie van dit soort beladen beelden. Je ziet wat je wéét. (‘Heb je gezien dat die haan op die bol een conversatie gaat met de haan onder die Christus?’ ‘Neen, Gwij, maar nu kan ik het niet meer niet zien. En dat geldt ook voor u, lezer. U laat, door dit en andere artikels te lezen, uw ervaring sturen.’)
Politiek geladen is in elk geval de opstelling in de grote Grenslandschuur. Voor zover het ecologische vraagstuk politiek is – en dat is het ongetwijfeld. Het ‘Silent Landscape’ van Anne Wenzel lijkt een door olie besmeurde rotskust, de aftermath van een milieuramp. Een van mens en God verlaten wereld na de Apocalyps. De grote zwarte watertafel lijkt wel een spiegel – eens te meer een spiegel. De wanden van de ruimte waarin deze sculptuur is opgenomen bepalen mede de troosteloosheid ervan. Alles tussen donkergrijs en zwart. Aan de andere kant van de schuur vinden we een tweeluik van Lucy en Jorge Orta. Tussen het wit van de videoprojectie ‘Antarctica 2008’ – zoals u weet is Antarctica een bedreigd continent – en het zwart van Wenzel staat ‘Antartic Village’, een tentenkamp dat met zijn kleurige flarden en handen naar hoop lijkt te reiken – de overlevingsreflex, ondanks alles, van wie overblijft.
Ik verliet deze locatie een tikkeltje zwaarmoediger dan ik haar had betreden.
[…]
langs de hemelboog, en waar Descartes de draad
verliest zijn wij nog even een oeroud geheel, voordat
de draden knappen, wij de handen lossen,
omdat terugvinden verliezen is, en wij niet opstaan,
even nog niet, we zijn het maar we weten niet,
hoor hoe ze zingen langs de hemelrand, daar bij
de rotsen zonder water, waar de stok op onze
levens slaat en ons van dorheid redt, voor even nog,
de laatste woorden van een nieuw begin, maar zonder ons.
(Stefan Hertmans, ‘Nostra meglio gioventu’)
