Door het grotendeels wegvallen van collectief gedragen grote verhalen (religie of écht, op solidariteit gebaseerd socialisme en humanisme, maar ook het grote verhaal van (het geloof in zoiets als) waarheid), grote verhalen die voor hun overlev(er)ing gezag en autoriteit vergen, zijn we veroordeeld tot een door internet gefragmenteerd en gemakkelijk te manipuleren – onder meer door memes die door meestal in (extreem)rechtse kringen te situeren individuen worden aangestuurd – amalgaam van individuele emoties en drijfveren, waarvan angst en hebzucht wellicht de krachtigste zijn. En daarin overheerst nu eenmaal, zeker met de onzekere toekomstperspectieven (migratie, klimaat, rampspoed alom, onvermijdelijke inlevering van welvaart), het negativisme. Dat dan weer handig wordt opgeraapt door wie pure macht nastreeft en daarbij wordt geholpen door wie baat heeft bij het in stand houden van de economische ongelijkheid: de (super)rijke hebbers, die zichzelf graag ondernemers noemen en zich verenigen in criminele organisaties als Voka. (Ik noem ze crimineel omdat ze ecologie nog altijd ondergeschikt maken aan economie (winst en ‘groei’) en dus kortzichtig zijn: schuldig verzuim.) Van de intellectuelen zal het nieuwe inspirerende linkse verhaal niet komen, vrees ik, in deze anti-intellectualistische en door de handlangers van macht en commercie, de media dus, gecontroleerde tijd. Misschien komt het wel van gemeenschapsvorming van onderuit, coöperatie, solidariteit, schoonheid en creativiteit. Het in ere herstelde buurtcafé, de repairshop, de pluktuin. Een zoveelste betoging in Brussel. Enfin, ik weet het niet. Mijn hoop is een theoretische, methodische, maar geen doorleefde hoop. Veel verder dan verontwaardiging geraak ik vooralsnog niet. Maar ik wil wél verwonderd blijven en mijn respect voor diegenen die wél in staat zijn tot constructieve actie is groot: zij kunnen op mijn steun rekenen. Voorlopig tegen beter weten in.
