241130
VOLHARDING
In 1995 en 1996 maakte ik samen met Rita Geys een reeks voor De Standaard der Letteren onder de weinig geïnspireerde titel De bibliotheek van… Elke week bezochten we, beurt om beurt, een bijzondere bibliotheek ergens te lande. Geen instelling maar een privéverzameling. Ik herinner mij verzamelaars van boeken over oorlog, over spionage, over de klassieke oudheid, over en van Guido Gezelle of Stijn Streuvels of Felix Timmermans. Meestal kwamen we bij al wat ouder wordende mannen uit, al dan niet pijprokers – de meesten zullen ondertussen wel al overleden zijn. Mijn beste herinnering bewaar ik aan mijn bezoek aan Bernard de Coen. Hij was een atypische bibliotheekbezitter. Hij was toen nog bijzonder jong en had, naar mijn smaak, het origineelste concept als basis voor zijn boekenverzameling. Hij zocht en vond en kocht alle vijfhonderd boeken die Bernard Pivot in 1988 had voorgesteld in zijn La Bibliothèque idéale, een lijvige bucketlist (dat woord bestond nog niet), opgedeeld in vijftig rubrieken, met daarin telkens tien uitgelezen boeken. Die rubrieken staan in Pivots ideale bibliotheek dan weer opgedeeld onder de noemers ‘Littératures du monde entier’, ‘Du roman à la BD’ en ‘Histoire et savoir’. Elke rubriek bevat naast de tien ‘uitverkoren boeken’ en hun korte beschrijvingen nog eens negendertig andere titels, waar de auteur dan ook nog eens summier op ingaat.
Mijn gesprekspartner van weleer had zichzelf de opdracht gegeven om alle vijfhonderd boeken niet alleen te verzamelen maar ook, uiteraard in het Frans, te lezen. De volgorde liet hij door het lot bepalen. Indertijd was hij nog maar net aan deze taak begonnen. Het verwerven van de boeken verliep ook niet altijd gemakkelijk. Hij las elk boek, ook de Bijbel, van voor naar achteren uit. Consciëntieus, nauwgezet, gedreven en verbeten, maar gelukkig ook met een grote liefde voor literatuur, kennis en lezen.
Achtentwintig jaar later kan Bernard de Coen zeggen dat hij zich van zijn taak heeft gekweten. Het laatste boek is uit. Ik vind dit een merkwaardige prestatie. Niet alleen omwille van de volharding, maar ook omdat De Coen op een eigentijdse manier iets heeft aangetoond wat ik niet zo goed weet te verwoorden. Het heeft met contingentie te maken. Met een probleem dat elke lezer kent. Met volharding ondanks het absurde. Umsonst, trotzdem.
 |
| foto: Elke Pannier |
https://www.standaard.be/cnt/dmf20241129_93426544
