25 JAAR CANVAS
Wie vond dat woord ‘meerwaardezoeker’ uit? De communicatiedienst achter Canvas zelf? Het woord was in elk geval niet slecht gevonden. Het maakte duidelijk waar het om ging: er waren inderdaad zoekers van meerwaarde (omdat er nergens anders meerwaarde te vinden was, zeker niet bij de toen acht jaar jonge concurrent VTM), en de nieuwe zender was van plan die meerwaarde aanbieden. Dat was veelbelovend. De VRT zorgde voor een heldere situatie. Het eerste net, ‘één’ (met kleine letter en twee accent aigu’s), zou de minderwaardezoeker bedienen, en op Canvas zou er plaats zijn voor meer waarde. Enfin, dat was toch min of meer de bedoeling want voor een Vlaams ‘arte’ (ook volledig in onderkast) of een televisuele ‘Klara’ (de klassieke radiozender van de VRT) was er natuurlijk geen voldoende groot afzetgebied. Het schrikbeeld van het ooit nog op de BRT gebrachte intellectuelenprogramma ‘Container’ zat er goed in: dát mocht en zou het in elk geval niet worden!
Hoe dan ook: het was de bedoeling dat Canvas kwaliteit zou bieden – en daar is het tot op heden in grote mate in geslaagd – al zijn er de jongste tijd wel tendensen zichtbaar die een richting uitgaan die niet de mijne is. Er zullen in Europa niet veel zenders zijn die het peil van Canvas bereiken. Ik heb, ook al ben ik maar een occasionele tv-kijker, vaak genoten van zeer goed gemaakte amusementsprogramma’s, grensverleggende televisie-experimenten, kwaliteitsseries, af en toe een goede speelfilm en rechtstreekse uitzendingen van topsportevenementen.
Maar er zijn die tendensen. Onder meer op de Nieuwsdienst wordt steeds duidelijker voelbaar en zichtbaar dat de VRT kreunt onder de hang naar positivisme, sentimentalisme, vooruitgangsoptimisme en, steeds nadrukkelijker, Vlaams-nationalisme.
En dan zijn er ook de financiële problemen, zeg maar de moedwillige verstikking via ondersubsidiëring. Uitgerekend op deze 25ste verjaardag werden tientallen VRT-medewerkers, ook Canvas-medewerkers, aan de deur gezet. Prettig feestje moet dat daar geweest zijn, ook voor wie mag blijven. Allicht was er meer sfeer dan taart te snijden. Hoe cynisch kan het worden?
De langzame financiële wurging heeft een weerslag op de hoeveelheid reclame die de staatszender over ons uitstort. En dat niet alleen op de televisie. Op de VRT-radio neemt deze publicitaire vervuiling werkelijk onuitstaanbare dimensies aan. Ik luister om die reden nauwelijks nog naar Radio 1. Als je alles optelt, voor en na de nieuwsbulletins op het uur en op het halfuur, en ook steeds meer tussen alles in, dan kom je in de piekuren op bijna tien minuten reclame – en dat is echt veel meer dan van het goede te veel. (Zoals er ook véél te veel sport op de radio is. Willen de tien mannen en een paardenkop die op een miezerige woensdagavond geïnteresseerd zijn in het rechtstreekse verslag van de match Eupen-Zulte Waregem nu opstaan?)
Neen, wij verdienen een betere en reclamevrije openbare zender. Dat de VRT dat kán aanbieden, heeft zij al zeer vaak bewezen. Als de Vlaamse overheid het wil, zijn er voldoende mogelijkheden om naast het populaire ook het nichesegment kwaliteitsvol en innovatief te bedienen. En, lezers van dit stukje die nu meteen zullen zeggen dat er een knop op mijn tv (en radio) zit: ik heb het recht, wat zeg ik, het is mijn plicht om deze kritiek te formuleren want de VRT wordt mede met mijn – en ook met uw – belastinggeld gefinancierd.
