ANGSTVALLIG
Hoe heet dat spel waarbij je houten staafjes uit een vooraf met behulp van die staafjes opgetrokken toren moet trekken, en er daarbij voor moet zorgen dat die toren niet omvalt? Ik weet het niet, even opzoeken. Verwant hieraan is het spel mikado, waarbij je uit het kluwen dat is ontstaan door een in de vuist vastgeklemde bundel houten brochettestokjes in een uiteenvallende waaier op het tafelblad te laten vallen, een voor een die stokjes te voorschijn moet pulken, stokjes die overigens, met het oog op het installeren van een puntenhiërarchie, voorzien zijn van kleurstroken in wisselende combinaties. Deze verwijdering uit de stokjeshoop waarin, naargelang van de manier waarop de stokjes in de vuist werden vastgehouden of waarop de vuist werd geopend, of als gevolg van een combinatie van deze beide factoren en de dosering van beide elementen (vasthouden en openen) daarin, niets anders dan een chaos valt te onderkennen dan wel een begin van straalsgewijze ordening – de verwijdering dus dient te gebeuren op zulkdanige wijze dat er niet één ander stokje in beweging wordt gebracht. En zo zullen er nog wel veel van die behendigheid, beheersing en handvastheid vergende spelletjes bestaan waarbij het evenwicht, de bestaande ordening of constructie en de na de vorige beroering tot stand gekomen stabiliteit dienen te worden bewaard.
Welke typering past bij de manier waarop dit streven kan worden bewerkstelligd? Voorzichtig, omzichtig, behoedzaam. Angstvallig is te sterk. De inzet is niet groot genoeg: het gaat maar om spelletjes. Het verlies dat kan worden geleden is hoogstens symbolisch en rechtvaardigt geen angstvalligheid. Wie speelt, moet bereid zijn iets op het spel te zetten en wie angstvallig is, moet niet spelen.
In het werkelijke leven is de inzet wel reëel. Waardoor sommigen vaak, en soms te vaak, terugdeinzen voor de gewijzigde situatie die eventueel door hun toedoen kan ontstaan.
Maar in bepaalde situaties is verandering nodig. Wie dan te voorzichtig is en bij het bestaande zweert en lijstjes bijhoudt en kneuterige verzamelingen aanlegt en het niet afwijken van de gebaande paden tot levensmotto verheft omdat hij schrik heeft van verandering, trapt in de angstval. Hij houdt angstvallig vast aan het bestaande en doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de Jenga-toren – zo heet dat spel, heb ik inmiddels gevonden – niet omvalt.
Je kunt niet angstvallig iets willen veranderen. Als je verandering wilt doorvoeren, mag je geen schrik hebben om iets te verliezen want dan ben je nog altijd aan het vergelijken met wat er was: het bestaande blijft de norm. De wil tot verandering kan niet anders dan radicaal zijn en is noodzakelijkerwijs altijd een blinde stap in het ongewisse. Dat vergt het tegenovergestelde van bekrompen angstvalligheid: genereuze moed. Wie het volle leven wil, gaat geen risico uit de weg. Spelers hebben een voordeel.
