vrijdag 23 november 2007

Uit het nieuws

Gisteren in het avondjournaal een bericht over bejaarden die het slachtoffer zijn van geweldpleging. Eén derde van alle bejaarden is ooit al eens het slachtoffer geweest van geweldpleging, zo wordt gezegd. Dat is heel wat, nietwaar. Over welk geweld het gaat, wordt niet gespecificeerd. Er zijn vrouwen die een onschuldig duwtje van hun wederhelft interpreteren als regelrechte agressie, of die een vriendelijke blik op het werk ondergaan als een ongewenste intimiteit. Geweld is een rekbaar begrip. Dat zal dan ook wel in de geesten van ouderen het geval zijn. Maar goed, het staat in een statistiek, dus bestaat het. Het bericht gaat verder. Meestal wordt dat geweld gepleegd door mannen: de echtgenoten, de zonen… Dat verbaast niet. Mannen zijn nu eenmaal sterker, het zijn onbehouwen stieren die je af en toe eens moet luchten of er komen brokken van. Vrouwen in een lijdzame slachtofferrol, mannen als testosteronbommen. Maar de venijnige vrouwelijke en mannelijke badkamervernederingen zijn niet in de statistieken opgenomen. De kilte in het echtelijke bed. Het eeuwige gevit in de keuken. De beknotting. De jaloezie. Maar goed, daarover gaat het bericht niet. Geweld blijft daarin een ongedefinieerde notie, het zal dus wel vooral om fysiek geweld gaan. Slagen en verwondingen. Trekken aan de haren. Nijpen en bijten. Ongewenste seks. Schoppen en krabben. Ik probeer mij daar vanalles bij voor te stellen, maar ik moet eerlijk bekennen: mijn verbeelding schiet tekort om het fysieke geweld bij één derde van alle bejaarden in kaart te brengen. Gifmengerij. Villen. Brandstichting. Moord.

Tot daar zou je nog kunnen zeggen dat het bericht relevant is – hoewel. Er was geen concrete aanleiding. En veel oudjes zullen nu toch alweer een beetje banger zijn dan ze al waren.

Maar dat zijn ze nog niet genoeg, blijkbaar. Want het bericht krijgt nog een staart. Ik verzin het niet en citeer hier letterlijk: ‘In principe kunnen álle ouderen het slachtoffer worden van geweldpleging.’ Geen argument, geen logische afleiding, geen duiding: zo staat het er en zo wordt het gezegd, zonder meer.

Hier gaan minstens vijf mensen over: de onderzoeker, een journalist die van het onderzoek verneemt en het op een lijst met mogelijke items plaatst (die dus het nieuws máákt), een journalist die het nieuws selecteert (kan dezelfde journalist zijn), de eindredacteur, en uiteindelijk de nieuwslezer zelf. Niet een heeft de bedenking gemaakt, blijkbaar, hoe kwalijk dit item is, hoe nefast. Hoeveel inspanningen van individuele mensen, mannen én vrouwen, om een beetje warmte en geborgenheid te creëren en de angst in onze samenleving een beetje terug te dringen hiermee totaal worden genegeerd en tenietgedaan.