notitie 456
IN WEERWIL VAN ALLES
Vreemd, ik dacht er geen ogenblik aan dat ik naar een thriller had gekeken – terwijl nochtans die genreaanduiding overheerst in de enkele commentaren die ik achteraf raadpleegde. Voor mij is Las bestias van Rodrigo Sorogoyen vooral een film over liefde. Een zedenschets zou je het met wat goede wil ook kunnen noemen, een portret van Galicia profunda, een bijna primitief Galicië. Een thriller, in de zin van whodunit met spanningsverhogende griezelelementen, is het naar mijn gevoel slechts in een afgeleide zin. Omdat je nu eenmaal een verhaal nodig hebt.
Een Frans stel van middelbare leeftijd laat zijn middenklasseleven achter zich en begint na enkele omzwervingen te bioboeren in een afgelegen dal in Noord-Spanje. De omgeving is er idyllisch, maar het leven hard. En de buren, boeren met verweerde koppen en ruwe zeden, zijn niet bepaald vriendelijk. De spanningen lopen hoog op wanneer de belangen van de verschillende partijen bij een op til staand windmolenproject onverzoenlijk blijken. De broers Xan en Lorenzo doen er alles aan om de ‘fransozen’ weg te pesten. Het conflict loopt uit de hand – hoe, dat kan ik hier niet prijsgeven.
Dat is zo ongeveer het verhaal. De zedenschets zit vooral in de uitgewerkte contrasten tussen de gesofisticeerde Fransen, die veel opofferen aan hun hooggestemde idealen, en de ‘primitieve’ autochtonen, die gevangen zitten in een uitzichtloze situatie die hen dwingt tot pragmatisme. De onoverbrugbare verschillen in omgangsvormen en taal sluiten een goede verstandhouding uit. Ruzies in het café leiden tot regelrechte intimidaties, die op hun beurt leiden tot…
Belangrijker dan het verhaal is de psychologie van het koppel. Hoe hun liefde zich handhaaft in uitermate moeilijke omstandigheden. Dat Antoine en Olga elkaar graag zien is evident, maar hun verhouding krijgt nog meer profiel door de inbreng van dochter Marie, een alleenstaande moeder, die tegen het eind van de film aan een tijd op de boerderij komt doorbrengen. Zij probeert haar moeder op andere gedachten te brengen, maar uiteindelijk draait ze zelf bij. De bijna tien minuten durende scène waarin moeder en dochter een hoogoplopende ruzie uitvechten, voor zover ik heb kunnen zien in één take opgenomen (van 1:36:35 tot 1:44:45 – opgepast: spoiler alert), is een uitermate intense mix van verwijten en impliciete uitingen van liefde, die culmineert in de cruciale zin, door de moeder uitgesproken: ‘J’espère qu’un jour tu connaîtras l’amour’. We zien hier een onwaarschijnlijk sterke prestatie van beide actrices, Marina Foïs en Marie Colomb. Alleen al deze ene scène maakt de hele film buitengewoon.
Maar vergeet de opbouw niet. Sorogoyen neemt zijn tijd. Hij vergaapt zich niet aan het landschap, maar brengt zijn personages voortdurend op de voorgrond. Hij vermijdt overbodige expliciteringen en knipt weg wat de toeschouwer zelf kan invullen. De blikken, woorden en houdingen van de acteurs vertellen het verhaal en bepalen de sfeer, die zorgvuldig naar een climax wordt geleid. En die ligt, zoals gezegd, niet in de ontknoping van het verhaal of in een thrillerachtige atmosfeer, maar in de hulde die Sorogoyen brengt aan de onvoorwaardelijke liefde die tussen mensen mogelijk is. In weerwil van alles.
Rodrigo
Sorogoyen, Las bestias
(2022)
Nog
tot 18 oktober op VRT MAX:
https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/las-bestias/2022/las-bestias/