voor deze rubriek selecteer ik de beste stukken die op deze blog zijn verschenen
21 februari 2016
INTEGRATIE
Ik probeer mij empathisch te verplaatsen in het jonge Syrische meisje dat dit weekend in een barakkenkamp in Leopoldsburg of all places werd belaagd door Afghaanse vluchtelingen. Naar verluidt zou dat zijn gebeurd omdat zij geen hoofddoek droeg. Stel dat het waar is, dan moet zoiets toch een vreemde gewaarwording zijn. Je ontvlucht een land dat ondergaat in een onder meer door religieus fanatisme aangewakkerd cataclysme, je komt na tal van omzwervingen en ontberingen aan in een land waarvan je nauwelijks het bestaan vermoedde – zoals veel Vlaamse meisjes tot voor die oorlog daar begon waarschijnlijk nauwelijks wisten dat Syrië bestond of waar het lag. Dat land waar je aankomt, meisje uit Aleppo, is grijs en kil, maar de vrouwen en meisjes hoeven er blijkbaar geen hoofddoek te dragen. Toch vallen er geen bommen uit de lucht, blijven de muren er rechtop staan en is het er niet levensgevaarlijk om op straat te lopen. Mocht ik dat meisje zijn, ik zou, denk ik, ook overwegen om die hoofddoek achterwege te laten. Het zou daarbij niet in me opkomen dat andere mensen, mannen, die zeggen dat ze ook dat oorlogsgeweld zijn ontvlucht – op basis daarvan maken ze immers aanspraak om hier te mogen blijven – mij daarop zouden aanpakken. Dat zou, denk ik, bij mij een grote verbijstering en wanhoop veroorzaken.
Het geschil leidde tot een massale vechtpartij tussen families, clans, nationaliteiten, religies – whatever. ‘Honderd asielzoekers met elkaar op de vuist’, kopten de kranten, een stuk of tien werden er opgepakt, en de bevoegde staatssecretaris vindt dat er voor dergelijke lieden geen plaats is in ons land, ja, dat ze zelfs op ‘bed-bad-brood’ geen aanspraak meer kunnen maken. Dat laatste is natuurlijk stoken. Je kunt mensen niet de meest elementaire zorgen ontzeggen. Zelfs de wreedste serial killers krijgen in onze gevangenissen ook een brits, een hoeveelheid water, voedsel. Het recht op overleven ontzeg je niemand. Onze staatssecretaris gaat hier dus populistisch uit de bocht. Maar hij heeft wél gelijk als hij zegt dat we niet kunnen tolereren dat deze mensen de aan onze cultuur vreemde kenmerken van hún cultuur importeren. Als we die distincties niet meer maken, is het einde zoek. Elke cultuur bestaat op basis van verschillen met andere culturen. En wij hoeven al helemaal niet te tolereren dat die mensen hier hun conflicten komen uitvechten. Wij moeten opkomen voor meisjes die geen hoofddoek willen dragen omdat ze daarin het symbool zien van datgene waaraan ze zijn ontkomen, omdat ze het met andere woorden meer als een teken van dood dan van leven zien.
Wel vraag ik mij af of het een verstandige beslissing is om in de opvangcentra alle nationaliteiten en gezindheden door elkaar te husselen. De integratie in onze samenleving begint niet in die kampen, die zijn maar een tijdelijke overgang. Laat deze mensen in een veel meer verdunde vorm in onze samenleving binnensijpelen – dan vermijd je wellicht dat soort conflicten, die natuurlijk ook ontstaan door het te dicht op elkaar gepakt zitten, door het lange wachten en de verveling, en wellicht ook door een moeilijk te beheersen hoeveelheid ongeventileerde testosteron. (Ik weiger te geloven dat men de opvang zoveel mogelijk mengt, precies om die conflicten uit te lokken. Maar het is mogelijk, natuurlijk.)
